گچ

گچ ساختمانى از پختن و آسياب کردن سنگ گچ به دست مى‌آيد. سنگ گچ کانى کلسيم دارى (کلسيم سولفات آب دار) است که در طبيعت، به وفور و تقريباً در تمام نقاط ايران يافت مى‌شود. سنگ گچ از سنگ‌هاى رسوبى با درجه‌ى سختى ٢ است که به دليل ميل ترکيبى شديد به طور خالص يافت نمى‌شود و بيشتر به صورت مخلوط با آهک و خاک رس يا ترکيب با کربن يا اکسيدهاى آهن يافت مى‌شود. سنگ گچ‌هاى خالص سفيد رنگ‌اند.

مصارف گچ

مصارف گچ زياد است و از گچ ريزى براى پياده کردن نقشه ساختمان تا ساختن انواع ملات‌هاى گچى و سفيدکارى، سنگ کارى، مجسمه سازى، گچ برى، اجراى ابزارهاى گچى و صنعت سيمان سازى‌ استفاده می‌کنند.‌

ملات گچ و خاک را در اندود آستر روى ديوار و زير سقف و ساختن طاق ضربى و ملات گچ خالص را در سفيد کارى و گچ برى مصرف مى‌کنند.

ويژگى‌هاى گچ

رنگ گچ ساختمانى سفيد است و سطح پوشيده شده‌ى با آن را مى‌توان با رنگ لعابى يا پلاستيکى يا روغنى رنگ کرد. در دوره‌ى صفويه به ملات گچ رنگ اضافه مى‌کردند و اندود رنگى پساز خش کشدن رنگش باقى مى‌ماند.

گچ گرما و صدا را پخش نمى‌کند و در برابر آتش سوزى مقاوم است. ملات گچ يخ نمى‌زند و مى‌توان تا سرماى زير ده درجه سانتى گراد در کار بنايى از آن استفاده کرد.

با اضافه کردن افزودنى‌ها مانند نمک طعام، گرد آهک و سريش مى‌توان زمانِ گيرايش گچ راسريع‌تر نمود يا آن را به تأخير انداخت.

ملات گچ ساختمانى هنگام گرفتن يک درصد حجمش زياد مى‌شود و همه سوراخ‌هاى ريزپوسته رو مالى پر مى‌شود. از اين رو مى‌توان سطح‌هاى بزرگ را بدون اين که ترک بخورد اندود کرد.

سطح بيرونى گچ چون پوک نيست و سوراخ ندارد قارچ نمى‌زند و حشره در آن لانه نمى‌کند. گچ در برابر نفوذ رطوبت ضعيف است و اگر اين پوسته آب بمکد و آب به آستر برسد گچ طبله مى‌کند و بايد آن را کند و دوباره تجديد نمود.

ملات گچ با فلزات سولفات درست مى‌کند. از اين رو در پوشش‌هاى طاق ضربى براى پيش گيرى بايد تير آهن را به خوبى با ضد زنگ رنگ کرد.

گچ پلیمری پاششی

کاربرد گچ ساختمانی جهت سفیدکاری و یا گچ خاک به طریق دستی بدلیل گران بودن ساعت کاری و کافی نبودن سرعت گچ کاری بخصوص در پروژه‌های بزرگ در کشورهای مختلف موجب شده است که هر روز استفاده از گچ پاششی گسترده‌تر شود. لذا به این منظور ماشین گچ پاش ساخته شده گچ به وسیله آن گچ بر روی دیوار پاشیده می شود.

پایه اصلی گچ پاششی گچ خالص چند فازی یا گچ بتا است که با افزودنی‌های خاصی گچ کندگیرتر (گچ دیرگیر) می‌شود.

روش انجام گچ کاری با استفاده از گچ پلیمری پاششی

ماشین گچ پاش بصورتی طراحی شده که گچ را با نسبت خاصی با آب مخلوط کرده سپس دستگاه گچ پاش با پمپی که در آن خمیر گچ را توسط لوله مخصوص به سر نازل گچ پاش هدایت کرده و در سر نازل لوله دیگری که به پمپ هوای فشرده متصل است، مخلوط هوای فشرده و خمیر گچ را بدیدن وسیله یک یا دو لایه به ضخامت ۲ ال ۱۲۰ میلیمتر به دیوار می‌پاشد.

‌سپس لایه گچ را توسط شمشه‌های دستی صاف کرده و همچنین تراز می‌نمایند. روش گچ کاری با گچ پاششی بیشتر برای فضاهای بزرگ مقرون به صرفه است.

زمان گیرش گچ پاششی برای کارهای برزگ و سطوح بیشتر در نظر گرفته شده و با افزودنی نگهدارنده آب (کلویید هیدروفیل) از خارج شدن سریع آب محتوی در گچ جلوگیری بعمل آمده تا خمیر گچ خاصیت قابل کار بودن را دارا باشد.