نشریه شماره ۳۸۸
نشریه شماره ۳۸۸ با عنوان آیین نامه طرح و محاسبه بتنی پیش ساخته در سال ۱۳۸۶ توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی منتشر شده است. تدوین آیین نامه سازههای بتنی پیش ساخته بر اساس نیاز جامعه مهندسی در دستور کار دفتر امور فنی، تدوین معیارها و کاهش خطرپذیری ناشی از زلزله قرار گرفت.
استفاده از سازههای بتنی پیش ساخته به دلیل مزایای گوناگون روش طراحی و اجرا در صنعت ساختمان در حال توسعه است. از جمله این مزایا می‌توان به کاهش نسبی هزینه‌های کار نیروی انسانی، پرت مصالح و ماشین آلات مورد نیاز، کاهش زمان اجرا، کنترل کیفیت بهتر، وابستگی کمتر به شرایط جوی و صرفه جویی در تجهیزات نصب اشاره نمود.
اهداف نشریه شماره ۳۸۸
آیین نامه سازههای بتنی پیش ساخته از بخش‌های الحاقی به آیین نامه بتن ایران است. طبق آیین نامه بتن ایران ضوابط ویژه سازه‌ها یا ابنیه خاص، موضوع بخش‌های بعدی آیین نامه بتن ایران خواهد بود.
هدف از تهیه این آیین نامه ارایه حداقل ضوابط و مقررات ویژه مربوط به سازههای بتنی پیش ساخته است. طراحی و اجرای این ضوابط نیازمند تدابیر خاص است. با رعایت ضوابط و مقررات میزان مناسبی از ایمنی، قابلیت بهره برداری و پایایی این سازه‌ها تامین میشود.
گستره نشریه شماره ۳۸۸
ضوابط این نشریه باید در طراحی قطعات بتنی پیش ساخته، قطعات پیش ساخته مرکب و سازههای پیش ساخته رعایت شوند. قطعه پیش ساخته بتنی به هر عضو سازهای بتنی گفته میشود که در شرایط کارخانه‌ای یا در شرایط کارگاهی، در محلی غیر از محل استقرار نهایی ساخته میشود.
قطعه بتنی پیش ساخته درصورتی که با بتن ریزی درجا کامل شود قطعه پیش ساخته مرکب نامیده میشود. مقررات کلی ایمنی، قابلیت بهره برداری و پایایی مربوط به قطعات و سازههای بتنی درجا، مندرج در آیین نامه بتن ایران و بخش‌های الحاقی آن در مورد قطعات و سازههای پیش ساخته نیز کاربرد دارند مگر اینکه در این بخش تغییر نموده یا مطالبی به آنها اضافه شده باشند.
مبانی طراحی نشریه شماره ۳۸۸
هدف طراحی سازههای پیش ساخت تامین ایمنی، عملکرد مطلوب و پایایی سازه است. روش طراحی شامل حالات حدی نهایی و بهره برداری است. ضرایب ایمنی جزیی شامل ضرایب تشدید بارها، تقلیل مقاومت‌ها و ضرایب ایمنی اصلاحی است. باید مطابق آیین نامه بتن ایران (آبا ) و بخش های الحاقی آن، با تغییرات و اضافات زیر رعایت شوند.
در طراحی ساختمانهای پیش ساخته باید از استانداردهای بین المللی “انتظام مدولی ” متابعت شود تا امکان استفاده هر چه بیشتر از قطعات و تجهیزاتی که طبق استانداردهای بین المللی تولیدمی‌شوند فراهم آید.
بارگذاری
ضوابط بارگذاری سازههای پیش ساخته مطابق ضوابط مندرج در آیین نامه بتن ایران و بخش‌های الحاقی آن و عامل‌های اضافی زیر است.
- بارها و سربارهای استثنایی
- سایر عوامل موثر بر قطعات یا سازههای پیش ساخته که در مراحل قالب برداری، بلند کردن، انبار کردن، حمل، نصب و استقرار قطعات به آنها اثر می‌کنند.
پایداری ساختمانهای پیش ساخته بتنی
طراحی سازههای بتنی پیش ساخته باید به گونه‌ای انجام پذیرد که از رفتار منسجم و پایدار سازه اطمینان حاصل شود. پایداری این گونه سازه‌ها در برابر بارهای قائم و نیروهای جانبی به شرح زیر قابل تامین است.
انتخاب سیستم سازهای
سیستم‌های سازهای می‌توانند با عملکردهای زیر اختیار شوند.
- عملکرد قاب ساده با اتصالات مفصلی با مهاربندی مناسب در سازه های خطی
- عملکرد قاب خمشی با اتصالات صلب
- عملکرد دیوارهای برش گیر متشکل از دیوارها و سقف‌های به هم پیوسته و یکپارچه به همراه اتصالات مناسب .
این عملکرد توسط تعدادی دیوار که روی یکدیگر نصب شده و بصورت یک طره قائم که طره ساده نامیده میشود، در پای خود بطور کامل و ارتجاعی گیردار بوده و قادر به تحمل نیروهای افقی در صفحه است.
قطعات پیش ساخته
طرح قطعات پیش ساخته بتنی باید بر اساس روش‌های طرح اعضای بتن آرمه، مطابق آیین نامه بتن ایران و بخش‌های الحاقی آن انجام شود. ایمنی و قابلیت بهره برداری قطعات نیز با توجه به مسائل خاصی که در تولید، جابجایی و نصب اینگونه قطعات وجود دارد، بررسی میشود.
فهرست مطالب نشریه شماره ۳۸۸
نشریه شماره ۳۸۸ در ۱۲ فصل و ۱۳۸ صفحه تهیه و تنظیم شده است. این نشریه به عنوان یکی از بخش‌های الحاقی آیین نامه بتن ایران، برای طرح و محاسبه سازههای بتنی پیش ساخته مورد استفاده قرار می‌گیرد. در تنظیم مطالب این بخش مجموعه نکات ضروری برای طراحی سازههای بتن پیش ساخته مطرح شده است. بخش‌هایی از آیین نامه بتن ایران” آبا ” که در این نشریه تکرار نشده به عنوان نکات تکمیلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مبانی طراحی
بارگذاری
- بارها و سربارهای استثنایی
- سایر عامل‌ها
پایداری ساختمانهای پیش ساخته
- انتخاب سیستم سازهای
- کلاف بندی
- گسیختگی زنجیر‌ه‌ای
مقررات کلی تهیه نقشه‌ها، مدارک و مشخصات فنی
روادار‌ی‌ها
قطعات پیش ساخته
- قطعات مرکب
- قطعات دانه تسبیحی
- نشیمن‌گاه‌ها و نواحی تکیه گاهی
- اقلام مدفون در بتن قبل از بتن ریزی
- اجزای تعبیه شده در بتن پس از بتن ریزی
- مقاومت قطعات در مراحل مختلف جابجایی و نصب
- مهار قطعات پیش ساخته در حین نصب
- انواع قطعات پیش ساخته و ضوابط طراحی آنها
انواع قطعات پیش ساخته و ضوابط طراحی آنها
- قطعات شالوده پیش ساخته
- ستون‌های پی شساخته
- تیرهای پیش ساخته
- قطعات سقف پیش ساخته
- دیوارهای پیش ساخته
- اتصالات
سیستم‌های متعارف سازهای پیش ساخته
- سیستم های دیواری
- سیستم‌های خطی(تیر و ستون)
تولید قطعات پیش ساخته در شرایط کارخانه‌های و کنترل کیفی
حمل و نقل و نصب قطعات و کنترل کیفی
- مقررات عمومی مربوط به حمل قطعات پیش ساخته
- برنامه ریزی نصب قطعات در کارگاه
- کنترل کیفی هنگام نصب
- ضوابط ایمنی هنگام نصب
