درزبندهای ساختمانی
درزبندهای ساختمانی ماده‌ای هستند که برای پر کردن درزهای بین دو عضو مجاور یک ساختمان به منظور آب بندی و هوابندی به کار می‌روند. توسعه صنایع ساختمانی به ویژه گسترش وسیع صنایع ساختمان‌های پیش ساخته، منجر به تولید درزبندهایی برای پر کردن فاصله درزهای بین مصالح مختلف از قبیل فلزات، شیشه و مصالح بنایی شد. قدیمی‌ترین ماده درزبندی قیر است که در درزگیری کشتی‌های چوبی به مصرف می‌رسیده است. زاموسقه شیشه بری نوعی ماده درزبند است. درزبندهای معمول در ساختمان به شرح زیر است.
ماستیک‌ها
گروه ماستیک‌ها شامل خمیر ساخته شده از روغن بزرک (کتان)، بتانه روغن بزرک ایزوبوتیلن، بتانه شیشه بری (زاموسقه)، قیر و درزبندهای پلی بوتن هستند.
درزبندهای یک بخشی
درزبندهای آماده مصرف بر پایه پلی سولفاید، سیلیکون یا اورتان معمولاً با پمپ مخصوص درزگیری به کار می‌روند. این درزبندها در گرمای عادی (اطاق) تحت اثر واکنش شیمیایی قرار می‌گیرند. این مواد عموماً سال‌ها پس از گرفتن به صورت لاستیکی باقی می‌مانند. بعضی از آنها برای چسبندگی به قاب پنجره و شیشه، نیاز به پرایمر دارند و برخی مستقیماً به فلز یا شیشه می‌چسبند. پلی سولفایدها پایداری مناسبی در برابر اغلب حلال‌ها و سوخت‌ها دارند. سیلیکون‌ها درزبندی‌های نرمی به وجود می‌آورند که در درجه حرارت‌های گوناگون پایدارند. اورتان‌ها درزبندهایی ایجاد می‌کنند که در برابر سایش و بسیاری از مواد شیمیایی مقاوم هستند.
درزبندهای محلول
این درزبندها به صورت محلول بوده، هنگام گرفتن، دستخوش تغییر شیمیایی نمی‌شوند و پس از گرفتن به صورت خم شو یا نیمه سخت در می‌آیند. گرفتن آنها از طریق تبخیر حلالشان صورت می‌گیرد. بسیاری از این مواد حین خشک شدن، جمع شده و سخت می‌شوند. خواصشان به نحو وسیعی متغیر است، از ترکیباتی که نرم باقی می‌مانند و خم شو هستند تا آنها که سخت و شکننده می‌شوند در میان این مواد دیده می‌شود.
درزبندهای دو بخشی
درزبندهای دو بخشی (یا دوقلو) بر پایه سولفاید و اورتان هستند که از دو بخش ماده اصلی و تندگیر کننده تشکیل شده‌اند که بلافاصله قبل از مصرف در سر کار باید آنها را با هم مخلوط کرد. این مواد ظرف چند ساعت پس از اختلاط می‌گیرند، از این رو بلافاصله پس از اختلاط و قبل از پایان عمر کاربری باید به مصرف برسند. عمر کاربری بسته به ترکیب شیمیایی متفاوت است. در این مورد باید از دستورالعمل‌های کارخانه سازنده تبعیت شود.
درزبندهای دو بخشی در دامنه وسیعی از سختی، تولید و عرضه می‌شوند. نرمترین درزبند برای جایی مناسب است که کمترین تنش و بیشترین جابه‌جایی اعضاء محتمل باشد. درزبندهای با نرمی متوسط برای مکان‌هایی که در معرض لرزش هستند، مناسب‌اند و برای مواضعی که در معرض سایش هستند، سخت ترین درزبندها انتخاب می‌شوند.
درزبندهای نرم (خم شو) پیش ساخته
درزبندهای خم شو پیش ساخته از لاستیک طبیعی یا مصنوعی، پلی وینیل کلراید یا سایر پلاستیک‌ها ساخته می‌شوند. این درزبند به صورت تسمه، نوار، زهوار و سایر نیمرخ‌ها از طریق حدیده‌ای (اکستروژن)، تولید و به بازار عرضه می‌شوند. درزبندهای پیش ساخته ممکن است در شیشه بری به کار روند. این درزبندها به صورت خام و ولکانیزه وجود دارند. بعضی از انواع درزبندها را با نخ تابیده یا لاستیک مسلح می‌سازند تا هنگام نصب و بهره برداری، جریان خمیری آنها به حداقل برسد.
درزبندهای پیش ساخته ساختمانی
درزبندهای پیش ساخته ساختمانی از لاستیک ولکانیزه طبیعی یا مصنوعی تشکیل شده‌اند. نئوپرین رایج‌ترین مواد مصرفی در این درزبند است، زیرا به خاطر خاصیت فنری که دارد پس از برداشتن بار به حالت اول خود باز می‌شود. برای کار در سرما باید آن را گرم کرد تا کار کردن با آن آسان شود.
لازم به یادآوری است که برای کنترل عمق مواد درزبند، کمک به جا دادن مواد در درزها، جلوگیری از چسب یدن مواد درزبندی به قسمت پشتی درز، تحمل مواد درزبند در درزهای افقی که در معرض آمد و شد هستند و ایجاد ویژگی‌های دیگر باید از موادی به نام پشت بند استفاده شود.
در نصب شیشه مواد پشت بند نه تنها در زیر درزبندها قرار می‌گیرند، بلکه در جا دادن و تکیه دادن شیشه، به قاب پنجره کمک مؤثری به شمار می‌روند. مهمترین مواد پشت بند در درزبندی، عبارتند از پلی اتیلن، پلی اورتان، نئوپرین یا بوتیل به شکل میله، مواد الاستومر به شکل لوله که این پشت بندها در درزهای قائم به کار می‌روند.
درزبندهای ساختمانی مناسب برای مصارف گوناگون
| محل مصرف |
درزبند مناسب |
ملاحظات |
| درزبندی دور شیشه پنجره‌های چوبی |
خمیر روغن بزرک با گرد سنگ آهک بتانه روغن بزرک – ایزوبوتیلن |
ترد و شکننده می‌شود. کمتر از خمیر ترد است ، قابل رنگ آمیزی است. |
| نقاط گم مانند زیر درزپوش‌ها و محل روی هم افتادگی لایه‌های عایق درزپوش |
قیر آبکی (محلول و امولسیون)، پلی بوتن محلول |
گرفتن آنها بر اثر تبخیر حلال صورت می‌گیرد. |
| انواع درزهای افقی و قائم، دور پنجره‌ها، بین قطعات پیش ساخته سنگین و سبک و درز بین دال‌های بتن آرمه |
درزبندهای یک بخشی و دو بخشی بر پایه پلی سولفاید و اورتان، درزهای یک بخشی بر پایه سیلیکون |
برای درزهای قائم از نوع ناخمیده و درزهای افقی از نوع خود تراز شو انتخاب شود. |
| دور پنجره‌ها – درزهای ساختمانی که بار وارده کم است |
درزبندهای نرم پیش ساخته |
|
| درزهای ساختمانی که بار وارده زیاد است |
درزبندهای پیش ساخته ساختمانی |
برای کار در سرما باید آن را گرم کرد |
