مبانی بهسازی ساختمان
مبانی بهسازی لرزه ای ساختمان به کار رفته در این قسمت بر اساس ارزیابی و بهبود سطح عملکرد ساختمان است. برای این منظور هدف بهسازی تعریف شده و بر اساس سطوح عملکردی مورد نظر از ساختمان، هدف بهسازی انتخاب می‌شود. هدف طراحی و بهسازی لرزه ای ساختمان، برای رسیدن به سطح عملکرد مورد نظر، باید براساس اصول ارزیابی و بهسازی ساختمان انجام شود.
انتخاب هدف بهسازی لرزهای ساختمان
انتخاب هدف بهسازی لرزهای ساختمان از مراحل اولیه و در عین حال حائز اهمیت در فرآیند مطالعات بهسازی است. لازم است طراح با بررسی دقیق و اخذ دیدگا‌ه‌های بهره‌بردار و کارفرمای پروژه، توجه به میزان اهمیت و وضعیت کاربری حاضر و پس از بهسازی ساختمان، ضمن ارائه گزارش فنی لازم، هدف بهسازی را انتخاب و پیشنهاد نماید. پس از ارائه گزارش فنی مبنی بر دلایل انتخاب هدف بهسازی، موارد به تصویب کارفرما می‌رسد.
راهبردهای بهسازی لرزهای ساختمان
هدف بهسازی با به کار بستن معیارهای بهسازی لرزهای ساختمان بر اساس راهبردی که نواقص ملاحظه شده در تحلیل لرزه ای را برطرف نماید، حاصل می‌شود. هر معیار بهسازی باید به طور توام با دیگر معیارهای بهسازی مورد ارزیابی قرار گیرد به نحوی که سازه موجود مستقلاً از تامین سطح عملکرد مورد نظر ساختمان برای سطح خطر لرزهای انتخابی در قالب طرح بهسازی، اطمینان دهد. با اتخاذ روش کلی و راهبرد بهسازی لرزهای و به کار بستن معیارهای بهسازی می‌توان به سطح عملکرد مورد نظر ساختمان و تامین هدف بهسازی دست یافت.
راهبردهای زیر را می‌توان به صورت منفرد یا در ترکیب با یکدیگر برای بهسازی لرزهای ساختمان به کار گرفت.
- اصلاح موضعی اجزای سازه که دارای عملکرد نامناسبی در زلزله هستند
- حذف یا کاهش بی‌نظمی در ساختمان موجود
- تامین سختی جانبی لازم برای کل سازه
- تامین مقاومت لازم برای کل سازه
- کاهش جرم ساختمان
- به کارگیری سیستم‌های جداساز لرزهای
- به کارگیری سیستم‌های غیرفعال اتلاف انرژی
- تغییر کاربری ساختمان
گزینه‌های مختلف اجرای بهسازی اجزای غیرسازهای ساختمان
برای انجام بهسازی لرزهای اجزای غیر سازهای یك ساختمان گزینه‌های مختلفی قابل بررسی است. یكی از گزینه‌ها آن است كه فهرستی كامل از كلیه اجزای غیرسازهای كه در بازرسی‌های انجام شده آسیب‌پذیر شناخته شده‌اند تهیه و همه آنها در قالب یك پروژه بهسازی شوند. گزینه دیگر آن است كه به حداقل اكتفا شود و با هزینه‌ای محدود، مقاوم سازی لرزهای فقط برای اجزای بحرانی‌تر انجام شود. همچنین می‌توان برای شد‌ت‌های مختلف زلزله، فهرست‌های متفاوتی از اجزای غیرسازهای نیازمند مقاوم سازی لرزهای تهیه و هزینه‌های مربوط به درجات حفاظت مختلف را مقایسه كرد.
به وسیله نرم افزارهای رایانه‌ای می‌توان فرم فهرست اجزای غیر سازهای ارائه شده را برای برآورد هزینه، اولویتبندی و مقایسه هزینه‌ها در شدت‌ها یمختلف زلزله مورد استفاده قرار داد.
برای ایجاد تعادل مابین كامل بودن اقدامات و كیفیت آنها از یك سو و هزینه‌های مربوط به آن از سوی دیگر، به راحتی نمی‌توان توصیه‌ای ارائه كرد. اما در مجموع بهتر است به جای در نظر گرفتن پروژهای كه كامل و در عین حال بسیار گران باشد، پروژهای را مد نظر قرار داد كه به مهم‌ترین موارد می‌پردازد. بنابراین، معمولاً روش دو مرحله‌ای مناسب‌‌تر است؛ به این ترتیب كه ابتدا فهرست مختصری از بحرانی‌ترین اجزای غیرسازهای تهیه كرد و به مقاو‌م‌سازی آنها پرداخت. بعد از ارزیابی موفقیت مرحله اول، در مرحله دوم می‌توان اجزای غیرسازهای دیگر را مورد توجه قرار داد. باید توجه كرد كه انجام بهسازی لرزهای اجزای غیرسازهای از آن چه كه در ابتدای امر به نظر می‌آید، ساد‌ه‌تر است و مهم این است كه اولین گام به نحو صحیح برداشته شود.
