تصمیم گیری در‌باره طبقه بندی اقلام ترازنامه

دوره عادی گردش عملیات موسسات پیمانکاری بر مبنای حد متوسط فاصله زمانی بین شروع و خاتمه هر قرار داد اندازه گیری می‌شود و طبقه بندی مبالغ در ترازنامه به جاری یا غیر جاری نیز بر همین اساس انجام می‌گیرد‌. بنابر این اگر دوره عادی گردش عملیات یک سال باشد‌. پیمانی که مدت اجرای آن دو سال است غیر جاری به شمار می‌آید و دارایی‌ها و بدهی‌های مربوط به آن غیر جاری در نظر گرفته می‌شود. همین طور اگر دوره عادی گردش عملیات دو سال باشد، پیمانی که مدت اجرای آن چهار سال است غیر جاری تلقی خواهد شد و دارایی و بدهی‌های مربوط به آن غیر جاری به حساب خواهد بود‌. پیش بینی باقی مانده مدت ‌لازم برای تکمیل پیمان‌ها نباید مالک تعین طبقه بندی اقلام ترازنامه قرار گیرد. برای مثال‌ اگر مدت پیمان‌هایی که معمولاً پیمانکار اجرا می‌کند بین هجده تا بیست و چهار ماه باشد و در پایان سال پیش بینی‌شود که مدت ‌لازم برای تکمیل پیمان‌ها بین شش تا نه ماه است.

دوره گردش عملیات یکسال و یا کمتر

طول مدت اجرای پیمان در بیشتر موسسات پیمانکاری کوچک معمولاً یک سال یا کمتر است‌. اگر چه در این گونه موسسات می‌توان ترازنامه طبقه بندی نشده تهیه کرد‌. اما تهیه ترازنامه طبقه بندی شده بیشتر معمول است‌.

دوره گردش عملیات طو‌لانی تر از یک سال

در موسساتی که دوره گردش عملیات طو‌لانی تر از یک سال باشد تهیه ترازنامه طبقه بندی نشده معمول است‌. اگر چه تهیه ترازنامه طبقه بندی نشده اختیاری و قابل قبول است‌. اما رویه برتر آن است که دارایی‌ها و بدهی‌های مربوط به پیمان بر مبنای مفهوم دوره گردش عملیات و سایر دارایی‌ها و بدهی‌ها بر اساس مفهوم یک سال در ترازنامه طبقه بندی شود‌.

تهاتر مبالغ دارایی و بدهی مربوط به پیمان در ترازنامه

اصول حسابداری تهاتر مبالغ دارایی و بدهی را در مورد پیمان‌هایی که کاملاً به هم مرتبط‌اند در ترازنامه مجاز شناخته است‌. در طول مدت پیمان مابه‌التفاوت مانده حساب‌های پیمان در دست اجرا و صورت وضعیت‌های تایید شده جزو دارایی یا بدهی جاری در ترازنامه گزارش می‌شود. در صورتی که یک موسسه پیمان‌های متعددی در دست اجرا داشته باشد به ترتیب زیر طبقه بندی و گزارش می‌شود.

حاصل جمع مانده تمام پیمان‌هایی که در آنها جمع مخارج انباشته بیشتر از جمع مبلغ صورت وضعیت‌های تایید شده است تحت عنوان مازاد بهای تمام شده پیمان‌های ناتمام بر صورت وضعیت‌های تایید شده جزو دارایی جاری طبقه بندی می‌شود‌.
حاصل جمع مانده تمام پیمان‌هایی که در آنها جمع مبلغ صورت وضعیت‌های تایید شده بیشتر از جمع مخارج انباشته است تحت عنوان مازاد صورت وضعیت‌های تایید شده بر بهای تمام شده بر بهای تمام شده پیمان‌های ناتمام جزو بدهی‌های جاری طبقه بندی می‌شود.

اطلاعات مربوط به پیمان‌های بلند مدت

در موسسات پیمانکاری علاوه بر اطلاعاتی که در تمام موسسات تجاری افشا می‌شود، رویه‌ها و اطلاعات حسابداری بیشتری به شرح زیر باید افشا شود.

افشاء شناسایی درآمد پیمان (یعنی درآمد و هزینه پیمان به کدام روش شناسایی شده است.)
در صورت بکارگیری روش درصد پیشرفت کار مبنای محاسبه میزان پیشرفت کار ‌به عنوان مثال روش هزینه به هزینه یا ساعات کار مصرف شده
در صورت به کارگیری روش شناخت درآمد به میزان مخارج قابل بازیافت یا روش کار تکمیل شده. دلیل انتخاب این روش به دلیل مخاطرات ذاتی پیمان یا به دلیل این که تفاوت با اهمیتی با روش درصد پیشرفت کار ندارد، است.
در صورت به کار گیری روش شناخت درآمد به میزان مخارج قابل بازیافت یا روش کار تکمیل شده ضابطه شناسایی سود پیمان در مراحل نهایی کار. به عنوان مثال شناسایی سود پیمان در صورتی که حدود ۹۷‌% عملیات موضوع پیمان انجام شده باشد.
مبنای طبقه بندی دارایی‌ها به جاری و غیر جاری
روش به حساب دارایی بردن مخارج مستقیم و غیر مستقیم
مبنای بکار رفته برای محاسبه کل هزینه‌های برآوردی پیمان
ماهیت و عوامل تشکیل دهنده بهای تمام شده پیمان

افشاء در ترازنامه

ارایه مطالب از کارفرما بابت صورت وضعیت تایید شده جزء حساب‌های دریافتی
ارایه مخارج انباشته پیمان (بهای تمام شده) و سود یا زیان برآوردی پیمان به طور جداگانه و تعیین و ارایه حاصل جمع آن تحت عنوان پیمان در دست اجرا
ارایه مبلغ صورت وضعیت‌های تایید شده پیمان و تعیین و ارایه مابه التفاوت آن با مبلغ پیمان در دست اجرا و مازاد مبلغ پیمان در دست اجرا بر صورت وضعیت‌های تایید شده به عنوان بدهی کارفرما و کمبود آن به عنوان مطالبه گارفرما در ترازنامه باید منعکس شود.
ارایه سپرده‌های قابل استرداد از جمله سپرده حسن انجام کار و سپرده بیمه.
ارایه سپرده‌های قابل استرداد از جمله سپرده حسن انجام کار و سپرده بیمه‌.