تجهیز کارگاه
تجهیز کارگاه شامل عملیات، اقدامات و تدارکاتی است که باید به صورت موقت برای دوره‌ی اجرا انجام شود، تا آغاز و انجام دادن عملیات موضوع پیمان طبقق اسناد و مدارک پیمان میسر شود.
ساختمان‌های پشتیبانی
ساختمان‌های پشتیبانی به ساختمان‌هایی گفته می‌شود که برای پشتیبانی عملیات اجرایی مورد بهره برداری قرار می‌گیرند. مانند کارگاه‌های سر پوشیده شامل کارگاه‌هایی آهنگری (نجاری)، آرماتوربندی، ساخت قطعات پیش ساخته و …
ساختمان‌های عمومی
ساختمان‌های عمومی به ساختمان‌هایی گفته می‌شود که برای افراد مستقر در کارگاه و سرویس دادن به آنها مورد استفاده قرار می‌گیرند. مانند دفاتر کار، نمازخانه، غذاخوری، نانوایی و…
محوطه سازی
محوطه سازی شامل خیابان بندی، ایجاد خاک ریز برای کانال‌های هدایت آب، فضای سبز، زمین‌های ورزشی، حصارکشی، تامین روشنایی محوطه و …
ورودی کارگاه
منظور از ورودی کارگاه محل یا محل‌هایی از کارگاه است که در آن آب و برق و گاز و مخابرات مورد نیاز اجرای کار از سوی کار فرما تامین و تحویل پیمانکار می‌شود.
انبار کارگاه
انبار کارگاه محل یا محل‌هایی از کارگاه است که در آن با توجه به طرح جانمایی تجهیز کارگاه برای نگهداری و حفاظت مصالح و تجهیزات از آنها استفاده می‌شود.
راه‌های ارتباطی
راه‌های ارتباطی، راه‌هایی هستند که راه‌های معادن، مصالح، محل عرضه، انبار مواد منفجره و مانند آن را به طور مستقیم یا با واسطه‌ی راه‌های دیگر به محل اجرایی عملیات متصل می‌کنند.
راه انحرافی
راه انحرافی، راهی است که برای تامین تردد وسایل نقلیه عمومی که قبلاً از مسیر موجود انجام می‌شد اما به علت انجام عملیات موضوع پیمان قطع شده، احداث می‌شود. منظور از تامین، در شرح ردیف‌های تجهیز و برچیدن کارگاه فراهم کردن ساختمان‌ها، تاسیسات و ماشین آلات، روش احداث یا در اختیار گرفتن آنها از امکانات موجود در محل به صورت خرید خدمت یا اجاره و اقدام‌های مربوط به نگهداری و بهره برداری از آنهاست.
برچیدن کارگاه
برچیدن کارگاه، شامل جمع آوری مصالح، تاسیسات و ساختمان‌های موقت، خارج کردن مصالح، تجهیزات، ماشین آلات و دیگر تدارکات پیمانکار از کارگاه، تسطح، تعمیر کردن و در صورت لزوم به شکل اول برگرداندن زمین‌ها و محل‌های تحویلی کارفرما، طبق نظر کارفرما است.
روش تهیه‌ی برآورد هزینهی تجهیز و برچیدن کارگاه
۱) مهندس مشاور یا واحد تهیه کننده برآورد (مدیر طرح یا دفتر فنی کارفرما) باید با توجه به شرایط و نیاز هر کار و همچنین روش انتخاب شده برای اجرای آن، اقتصادی‌ترین روش برای تجهیز کارگاه را تعین و بر مبنای آن، هزینههای مربوط را طبق ردیف‌های پیش بینی شده در فهرست تجهیز و برچیدن کارگاه (پیوست فهرست بهاء) و برحسب قیمت‌های محل اجرای عملیات و با منظور نمودن هزینههای بالاسری به صورت مقطوع برآورد و در برابر ردیف‌های مورد نظر درج کند.
چنانچه مشخصات ویژه‌ای برای تجهیز و برچیدن کارگاه لازم باشد آنرا در اسناد مناقصه و پیمان پیش بینی کند. در مورد ساختمان‌های پیش ساخته مانند کاروان‌ها و قطعات پیش ساخته‌‌‌ی ساختمان‌ها (مانند قاب‌های فلزی) هزینهی حمل و نصب، استهلاك و سرمایه گذاری آنها در طول اجرای کار محاسبه و جزو برآورد هزینهی تجهیز و برچیدن کارگاه منظور می‌شود. در پیمان‌هایی که از چند رشته فهرست بهای واحد استفاده می‌شود، تنها یک فهرست تجهیز و برچیدن کارگاه، برای کل کار تهیه می‌شود.
۲) ساختمان‌ها، تاسیسات و راه‌هایی که در برآورد، هزینههای تجهیز و برچیدن کارگاه منظور می‌شود به صورت موقت و برای دوره اجرا در نظر گرفته می‌شوند. به منظور تقلیل هزینههای تجهیز کارگاه، با اولویت دادن به اجرای تاسیسات جنبی یا زیربنایی که در طرح برای دوره‌ی بهره‌برداری پیش بینی شده و در دوره‌ی اجرا نیاز خواهد بود، از تاسیسات یاد شده به عنوان تجهیز کارگاه استفاده و این موضوع در اسناد و مدارک پیمان درج می‌شود.
در این حالت هزینهی آنها با استفاده از فهرست‌های بهای واحد رشته‌ی مربوطه، محاسبه و در برآورد هزینه اجرای کار منظور می‌شود. چنانچه برای تامین آب، برق، گاز، مخابرات و راه‌های کارگاه یا تامین ساختمان‌های مسکونی، اداری، پشتیبانی و عمومی یا سایر موارد، از تاسیسات جنبی یا زیر بنایی، استفاده شود، با توجه به اینکه هزینهی آنها در ردیف‌های فصل‌های مربوط پیش بینی شده، هزینه‌ای برای ایجاد تاسیسات یاد شده در تجهیز و برچیدن کارگاه منظور نمی‌شود.
۳) در پیمان‌هایی که مشمول خاتمه یا فسخ می‌شوند به میزان تجهیز انجام شده تا زمان خاتمه یا فسخ، با توجه به میزان تجهیز، انجام شده و سایر شرایط مربوط بین کارفرما و پیمانکار توافق می‌شود.
چنانچه کار فرما در نظر داشته باشد کارهایی از قبیل تدارک برق رسانی، تامین آبرسانی و تامین دسترسی به کارگاه و … را در دوره‌ی اجرا به عهده بگیرد، اولاً تعهدات کارفرما در این زمینه باید به طور مشخص در شرایط خصوصی پیمان درج شود، ثانیاً از این بابت هزینه‌ای در تجهیز و برچیدن کارگاه منظور نشود. چنانچه موارد فوق به عهده‌ی کارفرما نباشد هزینهی آنها برآورد و پس از کسر هزینههای قابل برگشت در پایان کار (از قبیل جمع آوری تیرهای برق، پمپ آب و… ) باقیمانده جزو هزینههای تجهیز و برچیدن کارگاه محسوب می‌شود.
۴) با وجود اینکه طبق شرایط عمومی پیمان، تامین زمین برای تجهیز کارگاه به عهده‌ی کارفرماست، چنانچه کارفرما در نظر داشته باشد تمام یا قسمتی از زمین تجهیز کارگاه، توسط پیمانکار تامین شود، باید تامین زمین از سوی پیمانکار را در شرایط خصوصی پیمان پیش بینی کرده و هزینهی اجاره‌ی آن را جزو برآورد هزینههای تجهیز و برچیدن کارگاه منظور کند.
۵) به استثناء تعهداتی که در فهرست بهاء و شرایط عمومی پیمان در مورد تجهیز کارگاه به عهده‌ی کارفرماست، هر نوع تسهیلات دیگری که کارفرما در نظر دارد، برای تجهیز کارگاه در اختیار پیمانکار قرار دهد، باید آن را در شرایط خصوصی پیمان پیش بینی کند.
۶) هزینهی تجهیز کارگاه‌هایی مانند تاسیسات، آهنگری، نجاری، آرماتوربندی و ساخت قطعات پیش ساخته، در بهای واحد ردیف‌های فصل‌های مربوطه محاسبه شده است و از این بابت در ردیف‌های تجهیز و برچیدن کارگاه هزینه‌ای منظور نمی‌شود.
۷) هزینهی تجهیز تعمیرگاه‌های ماشین آلات در هزینه ساعتی ماشین آلات، در ردیف‌های فصل‌های مربوطه در نظر گرفته شده و از این بابت هزینه‌ای در ردیف‌های تجهیز و برچیدن کارگاه منظور نمی‌شود.
۸) هزینه آب و برق مصرفی برای اجرای کار، در بهای واحد ردیف‌ها در فصل‌های مربوط محاسبه شده و از این بابت هزینه‌ای در ردیف‌های تجهیز و برچیدن کارگاه منظور نمی‌شود.
۹) هزینهی غذای کارمندان پیمانکار در کارگاه، در هزینهی بالاسری (هزینههای مستمر کارگاه) پیش بینی شده است. در کارهایی که لازم است پیمانکار هزینه یا کمک هزینه‌هایی برای تامین غذای کارگران پرداخت کند، این هزینه، جزو هزینههای تجهیز و برچیدن کارگاه منظور می‌شود.
۱۰) در کارهایی که تامین غذای کارمندان کارفرما، مهندس مشاور و آزمایشگاه، در کارگاه ضروری است، شمار استفاده کننده از غذا در شرایط خصوصی پیمان تعیین می‌شود و هزینهی آن بطور مقطوع برآورد و جزو هزینههای تجهیز و برچیدن کارگاه است.
۱۱) پیش بینی هزینهی تامین وسیله‌ی نقلیه‌ی مورد نیاز کارفرما، مهندس مشاور و آزمایشگاه توسط پیمانکار در برآورد هزینهی اجرای کار مجاز نیست.
۱۲) هزینهی راه‌های انحرافی جزو ردیف‌های تجهیز و برچیدن کارگاه نیست. حجم عملیات مربوط به راه‌های انحرافی بر اساس فهرست بهای پایه رشته راه، باند فرودگاه و زیر سازی راه آهن محاسبه شده و مقادیر آن در فهرست بهاء و مقادیر کار برآورد می‌شود.
۱۳) نقشه و مشخصات ساختمان‌های دفاتر و محل سکونت کارکنان کارفرما، مهندس مشاور و آزمایشگاه در اسناد مناقصه درج شده و هزینهی اجرای آنها با توجه به نقشه‌های اجرایی و مشخصات تعیین شده و به صورت مقطوع برآورد می‌شود.
۱۴) تعهدات کارفرما در زمینه‌ی تجهیز و برچیدن کارگاه در حدی که در اسناد و مدارک پیمان پیش بینی شده، انجام می‌شود. تجهیز مازاد بر موارد یا مبالغ پیش بینی شده در پیمان، که مورد نیاز انجام کار است، به هزینهی پیمانکار بوده و پرداخت اضافی از این بابت انجام نمی‌شود. چنانچه طبق شرایط عمومی پیمان مبلغ پیمان تغییر کند، مبلغ مقطوع تجهیز و برچیدن کارگاه تغییر نمی‌کند و هزینهی تجهیز اضافی تنها برای قیمت جدید قابل پرداخت است.
۱۵) هزینه تجهیز و برچیدن کارگاه، در صورت تامین هر یک از ردیف‌های تجهیز و برچیدن کارگاه، با توجه به نحوه‌ی پرداخت تا سقف مبلغ پیش بینی شده در ردیف‌های مربوط ، پرداخت می‌شود.
تبصره : در پیمان‌هایی که هزینهی تجهیز و برچیدن آنها به صورت یک قلم تعیین شده است، هزینهی یاد شده مطابق نحوه‌ی پرداخت، تا سقف مبلغ پیش بینی شده پرداخت می‌شود.
