نشریه شماره ۳۵۴
نشریه شماره ۳۵۴ به عنوان راهنمای طراحی و اجرای بتن غلتکی در روسازی راههای کشور منتشر شده است. سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور در راستای وظایف و مسئولیت‌های قانونی و به منظور هماهنگی با فناوری‌های جدید، اقدام به تدوین این نشریه نموده است.
این دستورالعمل به منظور ایجاد هماهنگی و یکنواختی در طرح و اجرای پروژه‌های احداث راه در کشور تهیه شده است. رعایت اصول، روش‌ها و فنون اجرایی متناسب با امکانات موجود و سازگار با شرایط اقلیمی کشور، در این نشریه در نظر گرفته شده است.
بتن غلتکی که اجرای آن به عنوان یک فن‌آوری در حال رشد و توسعه محسوب می‌شود، دارای دو کاربرد عمده در سد سازی و روسازی راه‌ها است. در این نشریه به کاربرد و اجرای این محصول در راه‌سازی پرداخته می‌شود.
طبق تعریف، بتن غلتکی روسازی راه عبارت است از مخلوط سفت و نسبتاً خشکی از سنگ دانه‌ها (با اندازه حداکثر ۱۹ میلیمتر)، مواد سیمانی و آب. این مخلوط توسط دستگاه‌های متداول روسازی آسفالتی (فینیشر) پخش و پس از آن توسط غلتک ویبره‌ای کوبیده و متراکم می‌شود. مخلوط پخش شده سرانجام بعد از سخت شدن در اثر واکنش هیدراتاسیون سیمان، به بتن تبدیل می‌شود.
فهرست مطالب نشریه شماره ۳۵۴
این نشریه محدود به استفاده از بتن غلتکی در روسازی راه‌ها بوده و هیچ گونه اشاره‌ای به کاربرد آن در سدها ندارد. دستورالعمل حاضر برگرفته از منابع، مطالعات و تحقیقات داخلی و خارجی است.
نشریه شماره ۳۵۴ در ده فصل و ۱۷۴ صفحه تهیه و تنظیم شده است.
انواع روسازی‌های بتنی و جایگاه روسازی بتن غلتکی
- استفاده از لایه اساس
- انواع روسازی‌های بتنی
- روسازی‌های مختلط
- مقایسه روسازی‌های بتنی و آسفالتی
- جایگاه بتن غلتکی در روسازی‌های بتنی
خواص و عملکرد روسازی‌های بتن غلتکی
- خواص (کارایی، جداشدگی، آب انداختگی، جرم حجمی و درجه تراکم، مقاومت فشاری و …)
- عملکرد (انتقال بار از درزها، اتصال بین لایه‌ها، مقاومت در برابر لغزش و …)
زمینه‌های کاربرد بتن غلتکی
- کاربرد جهت روسازی کف انبارهای سرپوشیده و روباز و محوطه‌های دپو
- روسازی جاده‌های ترمینال‌های بار، باراندازها و بندرگاه‌ها
- روسازی جاده‌های ویژه وسایل نقلیه سنگین کم سرعت و وسایل نقلیه نظامی زنجیردار
- جاده‌های با شیب زیاد
- روسازی راههای با تردد و سرعت کم و خیابان‌های شهری و بین شهری
- پارکینگ اتومبیل‌ها و راههای تردد داخل سازمان‌ها
- کاربرد در فرودگاه‌ها
طرح اختلاط و مصالح مصرفی در بتن غلتکی روسازی راه
- مواد و مصالح مصرفی
- طرح اختلاط بتن غلتکی روسازی راه
روش‌های ساخت و اجرای روسازی بتن غلتکی
- آماده‌سازی لایه‌های اساس و زیر اساس
- ساخت مخلوط بتن و حمل آن
- بتن ریزی
- تراکم
- ساخت درزها
- عمل آوری و مراقبت از سطح
بررسی معیارهای بارگذاری و روش‌های طراحی روسازی‌های بتن غلتکی
- درزهای انقباضی و تاثیر آنها در انتقال بار در روسازی‌های بتن غلتکی
- روش‌های طراحی روسازی‌های بتن غلتکی
تحلیل امکان سنجی فنی اقتصادی ساخت روسازی بتنی RCC در ایران
- معیارهای ارزیابی
- روش‌های طرح روسازی
- مقایسه اقتصادی و هزینه‌ای روسازی‌های مختلف
ضوابط مواد و مصالح، طرح اختلاط، اجرا و کنترل کیفیت روسازی‌های بتن غلتکی
- مواد و مصالح (سیمان، سنگدانه‌ها، آب، مواد افزودنی شیمیایی و مواد افزودنی معدنی)
- طرح اختلاط
- اجرا (تولید، انتقال، ریختن، مترکم کردن، عمل آوری و ایجاد درزها)
- متراکم نمودن
- عمل آوری
- تحت بار قرار گرفتن روسازی بتن غلتکی در سنین اولیه
- ایجاد درزهای انقباض
- وسایل انتقال بار از بین ترک
- کنترل کیفیت
بخشی از مطالب مندرج در نشریه شماره ۳۵۴
ساخت روسازی بتن غلتکی، روشی نوین در راستای توسعه و تکامل مصالحی نظیر خاک تثبیت شده با سیمان یا اساس اصلاح شده با سیمان (CTB) است. بتن غلتکی مدت‌های مدیدی به عنوان زیر اساس و اساس در طراحی و ساخت روسازی‌ها کاربرد داشته‌اند.
دلایل استفاده از اساس در روسازی بتنی به شرح زیر است.
- کنترل پدیده پامپینگ
- کنترل یخ زدگی
- بهبود زهکشی
- کنترل انقباض و تورم
- سهولت و تسریع در عملیات ساخت
در روسازی راه، بتن غلتکی می‌تواند به عنوان رویه اصلی برای تامین استقامت باربری سازه روسازی مورد استفاده قرار گیرد. بتن غلتکی جهت کاربرد به عنوان روسازی راه (RCCP)، در حالت تازه با بتن معمولی متفاوت بوده و بسیار سفت تر و کارایی آن به مراتب کمتر است. بتن غلتکی در حالت تازه باید قابلیت تحمل وزن غلتک جهت تراکم را داشته باشد. از این رو بتنی است بسیار سفت و خشک که میزان آب آن بسیار کمتر از بتن‌های معمولی است.
بتن غلتکی ویژه روسازی راه (RCCP) دارای مقدار سیمان زیاد، مقاومت فشاری معمولاً بالاتر از ۳۰ مگا پاسکال است. اندازه و دانه بندی مصالح این نوع بتن در طرح اختلاط، کنترل شده و در یک محدوده مشخص است.
کاربرد عمده بتن غلتکی در روسازی موارد زیر است.
- محوطه‌های روباز کارخانجات
- جاده‌های دسترسی معادن
- سطوح محوطه‌های بار انداز بنادر
- ترمینال‌های وسایل نقلیه سنگین و نظامی
- محوطه‌های پارکینگ اتومبیل‌ها، کامیون‌ها و سطوح انبارها
- محل پارکینگ هواپیماها در فرودگاه‌ها
- جاده‌های فرعی یا خیابان‌های با سرعت پایین و متوسط
