مبحث ششم مقررات ملی ساختمان؛ بارهاي وارد بر ساختمان
حداقل بارهایی که می‌بایست در طراحی ساختمان‌ها مورد استفاده قرار گیرد، در مبحث ۶ ارائه شده است. در مورد ساختمان‌های خاص مانند سدها، اسکله‌ها، سازه‌های دریایی و نیروگاه‌های هسته‌ای علاوه بر ضوابط این مبحث، باید ضوابط ویژه بارگذاری آیین نامه مربوط به هر یک از آن ها نیز رعایت شود. بارهای تحت پوشش این آیین نامه شامل: بارهای ثقلی مرده، زنده، برف و باران، یخ، بارهای ناشی از نیروهای جانبی باد و بالاخره بارهای ناشی از فشار خاک، آب سیل، انفجار و بار خود کرنشی هستند.
همچنین ترکیبات بارگذاری مربوط به طراحی به روش مقاومت و طراحی به روش تنش مجاز نیز در این مبحث ارائه شده است، که دیگر مباحث مقررات ملی ساختمان از جمله مبحث نهم، طرح و اجرای ساختمان‌های بتن آرمه و مبحث دهم، طرح و اجرای ساختمان های فولادی از این ترکیبات بارگذاری استفاده می‌نمایند.
تغییرات ویرایش سوم مبحث ۶
حداقل بار طراحی جانبی خاک با توجه به شرح مصالح انباشته شده در پشت دیوار حائل اصلاح شده است.
مهمترین تغییراتی که در مورد بارهای زنده صورت گرفته نیز به شرح زیر است:
- ارائه ضوابط مربوط به دیوارهای تقسیم کننده
- اصلاح ضوابط مربوط به کاهش بارهای زنده طبقات
- اصلاح بارهای جرثقیل
- تکمیل و بروز رسانی حداقل بارهای زنده گسترده یکنواخت و بار زنده متمرکز کف‌ها
- بار زنده محل فرود هلی کوپتر
- تعیین حداقل مقدار ممکنه برای حالاتی که بار زنده آنها در این مبحث مشخص نشده است
رابطه مربوط به تعیین بار برف بام نیز بر اساس ضریب اهمیت، ضریب برف‌گیری، ضریب شرایط دمایی و ضریب شیب اصلاح شده است. در ادامه نیز ضوابط مربوط به بارگذاری نامتوازن، انباشتگي برف در بام‌های ترازهای پايين‌تر و متفاوت، و سربار باران بر برف مورد بازنگری قرار گرفته است.
سه روش جهت محاسبه بار باد در فصل ۱۰ مبحث ۶ پیش‌بینی شده است:
- روش استاتیکی که برای ساختمان‌هاي با ارتفاع کم و متوسط و نیز نما و پوسته خارجي ساختمان مناسب است.
- روش دينامیكي که براي تعیین اثرات کلي باد شامل پاسخ تشديد شده و عمدتاً براي ساختمان‌هاي بلند و سازه‌هاي لاغر (بجز نما و پوسته خارجي و اعضاي سازه‌اي ثانوي) به کار مي‌رود.
- روش تجربی که برای ساختمان‌هايي که ممكن است در معرض اثرات ناپايداري آيرودينامیكي قرار گیرند و همچنین ساختمان‌هایی که پوسته خارجی نامتعارفی دارند مناسب است.
در ویرایش سوم مبحث ۶ جزئیات ضوابط طراحی در برابر زلزله، به استاندارد ۲۸۰۰ ارجاع داده شده است در این مبحث ضوابط لرزه‌ای مهم آمده است. بیان واضح‌تر موارد ابهام آمیز طراحی لرزه‌ای در فصل ۱۱ این مبحث ارائه شده است.
برای طراحی ساختمان‌های مقاوم در برابر انفجار نیز، بارهای ناشی از انفجار در فصل ۱۲ مبحث ۶ آورده شده است.
دامنه کاربرد مبحث ۶
دامنه کاربرد این مبحث، حداقل بارهایی که باید در طراحی ساختمان‌ها و سازه‌های موضوع مقررات ملی ساختمان از جمله ساختمان‌های بتن مسلح، فولادی، چوبی و ساختمان‌های با مصالح بنایی مد نظر قرار دارد را در بر می‌گیرد.
