تکنولوژی Column Shoes یا کفشک ستون
امروزه به دلایل متعدد و مشکلات خاص کارگاهی و حتی محدودیتهای زمانی مجبور به استفاده از تکنولوژیهای خاصی برای پیشبرد پروژههای عمرانی هستیم. یکی از این تکنولوژیها، کفشک ستون است. این تکنولوژی یکی از راههای موثر و کاربردی برای اتصال ستون بتنی به فونداسیون است. برای این اتصال از بولتهای پرمقاومت استفاده میشوند.
این تکنولوژی برای بارگذاریهای کم تا متوسط استفاده میشود و در بارگذاریهای حجیم یا سازههای مرتفع کاربردی نیست و دارای مشکلاتی است. این تکنولوژی به اندازه کافی مقاوم بوده ودر حین نصب ستونها نیاز به مهار جانبی موقت ندارد. در این تکنولوژی ابتدا ستونها در کارخانه مربوطه و به صورت پیش ساخته و با نظارت دقیق ساخته شده و سپس به محل کارگاه منتقل میشوند.
قبل از بتن ریزی ستونها، بیس پلیت طبق محاسبات با ابعاد و اندازه مناسب در انتهای ستون نصب شده وسپس بتن ریزی انجام میشود. در برخی موارد نیز بیس پلیت حذف شده و از بولتهای مخصوصی استفاده میشود. در گام بعد، ستونها بر روی بولتهایی که در زمان بتن ریزی فونداسیون کار گذاشته شدهاند، متصل میشوند و به وسیله پیچ و مهره محکم در جای خود بسته میشوند. همچنین پیچها امکان تغییر تراز ستون بر روی فونداسیون را نیز ایجاد میکنند. پس از بستنن پیچها فضای خالی بین بیس پلیت و فونداسیون و اطراف پیچها با مخلوط گروت پر میشود.
مقاوم سازی ستونهای بتنی پل با کفشک بتنی (پدستال)
ستونها در اغلب زلزلهها به علت نبود مقاومت عرضی (برشی) کافی و جزئیات سازهای ضعیف، دچار شکست میشوند. به این جهت برای تعیین شاخص آسیب پذیری ستون در اثر خرابی برشی، از پارامترهای طول موثر ستون، شاخص تکیه گاهی و حداکثر بعد عرضی ستون استفاده میشود که وابسته به پارامتر درصد فولاد در مقطع ستون است. بدین ترتیب امکان محاسبه شاخص آسیب پذیری ستون به خرابی برشی امکان پذیر نیست.
ستونهای بتنی پلها در محل اتصال خود به فونداسیون در برابر زلزله بسیار آسیب پذیر هستند. با وجود بهسازی بدنه ستونها همواره این قسمت از پلها محلی برای تمرکز آسیب دیدگی است. یکی از مناسبترین روشها برای بهسازی لرزهای ستونها، استفاده از کفشک بتنی یا فیوز است.
یکی از معضلات بسیار اساسی برای ستونهای بتنی متکی به پی پلها به واسطه وجود نیروی برشی کم، به همراه خمش سیکلی و نیروی محوری رخ میدهد. این کفشکها مانند یک فیوز علاوه بر ایجاد محدودیت چرخشی مفاصل با خورد شدن خود به جذب انرژی زلزله میپردازند. چنانچه پس از مقاوم سازی ستون با استفاده از کفشک بتنی محل اتصال ستون به پی پلها تقویت شود، میتوان انهدام پای ستون را محدود کرد. با این کار ضمن کاهش چرخش مفاصل میتوان از تغییر مکانهای جانبی بزرگ عرشه پل ممانعت به عمل آورد. حتی در مواردی، آسیب دیدگی پای ستون را به کلی از بین برد. کفشک بتنی به عنوان فیوزی جهت کنترل آسیب دیدگی پای ستونها کاربرد دارد.