سقف دال نیمه پیش ساخته بتن مسلح (سقف دابل تی)
سقف دال نیمه پیش ساخته بتن مسلح به دلیل وزن بالا، سرعت اجرای پایین و هزینه‌ی بیشتر، کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این وجود برخی از مهندسین، اعتقاد بیشتری به سقف دال دارند. در طراحی‌های خود از این نوع سقف استفاده می‌کنند. در برخی ساختمان‌ها از اهمیت بالایی برخوردارند. مثل ساختمان‌های واقع در نیروگاه‌ها یا مراکز صنعتی بزرگ از این سیستم استفاده می‌شود. اجزای تشکیل دهنده این سقف، آرماتور و بتن است.
سقف دابل تی از یک جفت تیر T شکل تشکیل شده است. این سقف‌ها به صورت پیش ساخته در کارخانه تولید و به محل اجرای پروژه انتقال می‌یابند. استفاده از این دال‌های نیمه پیش ساخته به علت حذف مراحل مربوط به قالب بندی، می‌تواند موجب افزایش سرعت اجرای سقف شود.
ضوابط و الزامات طراحی سقف دال نیمه پیش ساخته بتن مسلح
- رفتار سیستم سقف دال‌های نیمه پیش ساخته بتن مسلح مشابه سقف‌های داخل یک طرفه است.
- در طراحی و اجرای این سیستم، باید صلبیت و یکپارچگی سقف، با ارائه محاسبات کافی به کمک اجرای بتن رویه تأمین شود.
- در این سیستم، به منظور تأمین یکپارچگی در دیافراگم سقف و همچنین تحمل عکس العمل ناشی از تیرچه‌ها، می‌بایست تیرهایی پیرامون سقف طراحی و اجرا شوند.
- در محل اتصال دال نیمه پیش ساخته به تیر پیرامونی، لازم است، میلگردهای تأمین کننده یکپارچگی اعضا به طور مناسب طراحی و اجرا شوند.
- استفاده از این سیستم، در تمامی پهنه‌های لرزه خیزی ایران بلامانع است.
- لازم است یکپارچگی و اتصال دال بتن مسلح به عضو باربر جانبی، با ارائه محاسبات مناسب در طراحی و اجرا تأمین شود.
- چنانچه در طراحی‌ها از عملکرد مرکب بتن رویه و دال نیمه پیش ساخته استفاده شود، لازم است زائده‌های برشی برای انتقال برش ناشی از خمش، بین بتن رویه و دابل تی پیش ساخته، طراحی و اجرا شوند.
- ضوابط مربوط به حداکثر ابعاد بازشوها و همچنین تمهیدات لازم در اطراف بازشوها از نظر طراحی و اجرای تیرچه پیرامونی، باید مطابق راهنمای طراحی PCI انجام شود.
- ضوابط طراحی و کنترل سقف دال‌های نیمه پیش ساخته بتن مسلح باید بر اساس آئین‌نامه ACI318 و مبحث نهم مقررات ملی ساختمان انجام شود.
- جزئیات ساخت، حمل و نصب اعضاء و اتصالات قطعات پیش ساخته باید مطابق آخرین ویرایش آئین‌نامه ACI318 و راهنمای طراحی PCI انجام شود.
- رعایت تمهیدات لازم متناسب با شرایط اقلیمی و محیط‌های خورنده ایران الزامی است.
- رعایت الزامات مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان، جهت صرفه جویی در مصرف انرژی الزامی است.
- رعایت مبحث سوم مقررات ملی ساختمان در خصوص حفاظت ساختمان‌ها در برابر حریق با در نظر گرفتن تعداد طبقات، ابعاد ساختمان، کاربری و وظیفه عملکردی عنصر ساختمانی ضروری است.
- صدابندی هوابرد و کوب‌های سقف بین طبقات می‌بایست مطابق مبحث هجدهم مقررات ملی ساختمان تأمین شود.
سقف دال بتنی
در این نوع سقف، دال اصولاً به دو دسته دال یک طرفه و دو طرفه تقسیم می‌شود. تفاوت این دو نوع دال در مقدار و جهت قرار گیری آرماتور‌های آنها است. عاملی که باعث تمایز دال یک طرفه از دال دو طرفه می‌شود نسبت اندازه طول به عرض آن است. بدین ترتیب که هر‌گاه نسبت طول به عرض دال از عدد ۲ کمتر باشد این دال یک طرفه و در غیر این صورت دو طرفه در نظر گرفته شده و بر همین اساس طراحی می‌شوند.
خصوصیات سقف دال بتنی
دال یک طرفه فقط در جهت طولی و دال دو طرفه در هر دو جهت نیاز به آرماتور خمشی دارد. دال‌ها در اسکلت بتنی به صورت درجا ریخته می‌شوند. بدین ترتیب که با قالب بندی کل سطح، سقف یک عرشه موقت ایجاد می‌کنند. سپس آرماتور بندی کرده و بتن ریزی می‌کنند. قالب‌ها می‌بایست تا گیرش حداقل بتن در جای خود باقی بمانند و به هیچ وجه نباید زودتر از موعد باز می‌شوند. در اسکلت‌های فلزی نیز دال‌ها به صورت پیش ساخته استفاده می‌شوند.
دلایل انتخاب سیستم دال‌ها
اقتصاد ساخت
- دال‌های تخت معمولاً کمترین تلاش را برای اجرا کردن قالب‌ها لازم دارند و کمترین هزینه را برای کارگر در بر دارند.
- در جا‌هایی که مزد کارگر زیاد است به ندرت دال‌های دو طرفه استفاده می‌شود.
- حتی سازند‌گان محلی نیز قادر به اداره روند ساخت دال تخت هستند.
- دال‌های وافل از یک فرم استاندارد قالب تبعیت می‌کنند.
قابلیت سرویس دادن
- معمولاً در دال‌های بدون تیر کنترل تغییر شکل‌ها دشوار است.
- این تغییر شکل‌ها را می‌توان با اضافه کردن سر ستون‌ها یا تیرها کنترل نمود.
- برای کم کردن ین تغییر شکل‌ها می‌توان از دال‌ها دو طرفه استفاده کرد.
- ترک‌های ناشی از لنگر منفی ممکن است در دال‌های تخت ایجاد مشکل کنند.
قابلیت انتقال یا جذب بار
- دال‌های تخت بدون سر ستون برای دهانه کوچکتر از ۶ متر برای مناطق مسکونی و مناطق تجاری سبک
- دال‌های تخت سر ستون دار دارای دهانه‌های کوچکتر از۶ متر و بار زنده بزرگتر از ۵۰۰ برای انبارهای کالا، پارکینگ‌ها و گاراژها
- دال‌های وافل برای دهانه‌های تا ۹ متر
- در در‌ل‌های بدون تیر اگر نیروهای جانبی به قاب‌ها بجای باد بند و یا دیوارهای برشی وارد شود ایجاد مشکل می‌کند.
اقتصاد مصالح
- دال‌های دو طرفه و دال‌های وافل به فولاد کمتری نیاز دارند.
- با شبکه شبکه کردن دال‌های وافل مقدار بتن مورد نیاز کاهش یافته و زون نیز کاهش می‌یابد.
- دال‌های با هسته تو خالی در مناطقی که قیمت فولاد و سیمان به نسبت کارگر خیلی بیشتر است، ساخته می‌شود.
