مسائل اجرایی دیوارهای حائل
استفاده از سازههای حايل نظير ديوارهای نگهبان، ديوارهای جناحی پلها، ديوارهای ساحلی، اسكلهها، ديوارهای مهار شده، و سيستمهای مختلف خاك مسلح در همه مناطق از جمله مناطق لرزه خيز مورد توجه هستند. سازههای مذكور در بنادر و سواحل، جناحين پلها، كنار اتوبانها، و ساير شريانهای حياتی نقش مهمی دارد. خسارت وارده به آنها در اثر وقوع زلزله، عواقب اقتصادی و اجتماعی زيادی در پی خواهد داشت. كنترل پايداری اين قبيل سازهها در خلال وقوع زلزله امری ضروری است.
ملاحظات پی سازی دیوارهای حائل
- دیوارهای حائل غالباً با کف افقی ساخته میشوند. اجرای دیوارهای با کف افقی، آسانتر بوده، حفاری و آمادهسازی کف با سهولت بیشتری انجام میشود. فشار تماسی دیوارهای با کف افقی و با کف شیبدار چندان قابل مقایسه نیستند. با ارتفاع یکسان، فشار تماسی دیوار با کف افقی معمولاً کمتر از فشار تماسی دیوار با کف شیبدار است زیرا فشار جانبی در اینگونه دیوارها کمتر و کف آنها کمی پهنتر است.
- استفاده از دیوار حایل با کف شیبدار ممکن است باعث کوتاه شدن یا حذف زبانه برشی (در صورت لزوم) شود و لذا حجم عملیات حفاری کمتر میشود و یک زبانه برشی کوتاهتر، لنگر خمشی کوچکتری در پاشنه مجاور زبانه ایجاد میکند. بطور کلی باعث کوتاهتر شدن عرضه پایه برای ایجاد پایداری در برابر واژگونی میشود.
- پوشش ضخیم یا پتوی نفوذناپذیر اجرا شده روی پاشنه یک دیوار با پایه شیبدار، احتمال ایجاد شکاف در خاك را در اثر حرکت دیوار بارگذاری شده، کمتر میکند.
- در دیوارهای حایل با کف شیبدار، اغلب برآیند نیروهای وارده، عمود بر کف است. بنابراین اطمینان در برابر لغزش در امتداد سطح افزایش مییابد. بعلاوه دیوارهای حایل با کف شیبدار کمتر از دیوارهای با کف افقی حرکت میکنند. بطور کلی دیوارها میتوانند هم با کف افقی و هم با کف شیبدار ساخته شوند. انتخاب نهایی بستگی به شرایط زمین در محل دارد. در صورت نبود خاك مناسب شالوده، باید نسبت به تعویض یا اصلاح خاك اقدام کرد یا دیوار را بر روی پیهای شمعی احداث نمود. در صورتی که دیوار در شیب ساخته میشود، باید از پایداری محل اطمینان حاصل شود.
ملاحظات پایداری دیوار حائل
برای کنترل پایداری در برابر واژگونی، معمولاً پیسازی در عمق حدود یک متری سطح زمین باید انجام شود. بعلاوه عمق یخبندان خاك نیز باید در نظر گرفته شود، در اثر تغییرات دما در فصول گوناگون عمق یخبندان در معرض تغییرات حجمی واقع میشود. به علاوه عمقی که خاك در معرض آب شستگی قرار میگیرد باید بدقت مورد توجه واقع شود. پیسازی دیوار باید بعد از اعماق یخبندان و آب شستگی صورت پذیرد، یا اینکه سایر تمهیدات لازم در نظر گرفته شود. اگر دیوار مقاومت کافی در برابر لغزش ندارد باید با افزایش عرض پایه دیوار، عمیقتر کردن پی، استفاده از کلید برشی در برابر لغزش دیوار، پایداری کافی را برای آن ایجاد کرد.
ملاحظات مربوط به محل احداث دیوارهای حایل
برای احداث دیوارهای حایل باید توجه داشت که چه تأسیساتی در محل وجود دارد، سازههای مجاور کدامند، و چه اثراتی بر روی دیوار دارند. حفاریها، احداث سازههای جدید، گودبرداری جلوی دیوار، بارگذاری برسطح خاکریز و … مواردی هستند که نباید بدون مطالعه انجام شوند.
ابزارگذاری
در مواردی که دیوار حایل از اهمیت خاصی برخوردار باشد میتوان با استفاده از ابزار دقیق، اطلاعاتی از قبیل چگونگی و مقدار حرکات افقی و قائم دیوار و نیز فشار هیدرواستاتیکی آب در شالوده را به دست آورد.
مشخصات خاکریز، خاك شالوده و مسائل اجرایی دیوار حائل
- دیوارهای حائل باید در حالت بهرهبرداری و حالت حدی نهایی، با بارگذاری طرح و مقاومتهای در نظر گرفته شده برای خاك در حال تعادل باشند. طراحی بر اساس حالت حدی ممکن است مبتنی بر محاسبه تغییر مکان و چرخش دیوار، صورت گیرد. یا احتمال دارد حداقل در خاکهایی با تراکم متوسط، بتوان با محاسبه ظرفیت باربری، حالت حدی بهرهبرداری را تامین کرد.
- انتخاب جنس مصالح خاکریز پشت دیوار نیز بسیار مهم است. اگرچه بسیاری از انواع خاکها، بنا به ضرورت، ممکن است بعنوان خاکریز در پشت دیوارهای حایل استفاده شوند، اما استفاده از مصالح درشت دانه و زهکش مناسب تر است. در صورتی که مصالح خاکریز از نظر زهکشی مشکل داشته باشند باید تمهیدات لازم صورت گیرد. عمران سافت بعضی از آنها را در ادامه تشریح خواهد کرد.
- شن و ماسه تمیز بهترین مصالح برای خاکریز هستند، زیرا بسرعت زهکشی میشوند. مستعد یخبندان نیستند و پایداری بالایی هم دارند. ماسههای سیلتدار، سیلتها و مصالح درشت دانه که دارای خاك ریز دانه باشند به کندی زهکشی میشوند و در معرض تغییرات حجم فصلی قرار میگیرند و ممکن است مقاومت خود را از دست بدهند. در رسها ممکن است ترکهای انقباضی ایجاد شود. با جمع شدن آب در رسها، نیروی جانبی بیشتری بر دیوار وارد میشود وبشدت در معرض یخبندان قرار میگیرند. هنگام ساخت و ساز و خاکریزی، اصلا نباید از خاك یخزده استفاده کرد.
- برای کنترل پایداری در برابر لغزش میتوان شرایط کوتاه مدت و دراز مدت را در نظر گرفت. برای خاکهای دانهای که شرایط کامل زهکشی را دارند و نیز رفتار دراز مدت رسها، میتوان مقاومت برشی حداکثر را در محاسبات مقاومت در برابر لغزش وارد کرد. اگر فشار آب منفذی حین ساخت افزایش یابد، در شرایط درازمدت، حالت تراوش دایم برقرار است و میتوان از پارامترهای مقاومت برشی مؤثر خاك در کنترل لغزش استفاده کرد.
- در شرایطی که رس یا رسهای سیلتی بتدریج دچار تحکیم شوند، مقاومت برشی برای کنترل لغزش دیوار از نوع برشی زهکشی نشده مدنظر قرار میگیرد مگر آنکه آزمایشات نشان دهد درجه تحکیم خاك به حدی است که بتوان خاك را همزمان با پیشرفت ساخت و ساز دیوار، زهکشی شده قلمداد کرد.
- رسهای نرم در اثر بارگذاری تمایل به تحکیم دارند و فشار آب منفذی میتواند در آنها ایجاد شود. بنابراین در محاسبات پایداری شرایط زهکشی نشده بحرانیتر از شرایط زهکشی شده هستند.
- رسهای سفت اگر در معرض حفاری قرار گیرند تمایل به تورم دارند و فشار آب منفذی منفی در آنها ایجاد میشود. از این رو مقاومت برشی زهکش شده آنها میتواند بحرانیتر از مقاومت برشی زهکشی نشده آنها باشد.
- اگر دیوار بر روی رس با پلاستیسیته خیلی زیاد ساخته شود، ممکن است صفحات لغزشی برجا مانده از قبل در آنها موجود باشد (مثلاً در اثر زمین لغزشهای قبلی). در این شرایط و با فرض اینکه سطح لغزش در خاك وجود دارد، باید مقاومت برشی پسماند بر صفحه لغزشی با بهرهمندی از آزمایش برش مستقیم بر روی نمونه اشباع و در حالت زهکشی شده و با استفاده از فشار قائم مؤثر مناسب به دست آید.
- مقاومت در برابر لغزش در یک سنگ ضعیف بستگی به موقعیت قرارگیری صفحات آن و سایر ناپیوستگی موجود در آن دارد. هرگاه ساخت و ساز بصورت
درجا باشد مقاومت در برابر لغزش بستگی به اتصال لایهها و تودههای سنگ در محل ناپیوستگی نیز دارد. در بدترین شرایط و به غیر از مواردی که سنگگ بستر از شیل باشد میتوان سنگ را مشابه خاك دانهای فرض کرد که زاویه اصطکاك آن ربستگی به اندازة قطعات و نوع کانیهای آن دارد.
- سنگهای شیل بسیار متورق را میتوان مشابه رسهای سفت تا سخت قلمداد کرد. اگر صفحات قرارگیری شیل مشخصاً معلوم نیست باید آن را در بدترین حالت تصور نمود. بطور کلی برای کنترل لغزش دیوارهای مستقر بر سنگها نمیتوان قاعده کلی بیان کرد، زیرا تنوع در این نوع مصالح زیاد است. برای سازههای مهم یا شرایط زمینشناسی نامناسب، مطالعات خاص مورد نیاز است.
- در صورت استفاده از مصالح دانهای بعنوان خاکریز، باید آن را در لایههای نازك پهن کرد و کوبید و سپس لایه بعدی را اجرا کرد. اما باید از تراکم اضافی بدلیل ازدیاد فشار جانبی پرهیز کرد. اگر از غلتکهای سنگین برای تراکم خاکریز پشت دیوار استفاده شود، فشارهای جانبی اضافی باید در طرح مورد توجه قرار گیرد.
- برای جلوگیری از نفوذ آبهای سطحی به درون خاکریز، میتوان از یک لایه مصالح ریزدانه و با نفوذپذیری کم و حداقل به ضخامت ۳۰ سانتیمتر در سطح
فوقانی خاکریز استفاده کرد.
- خاکریزی در جلو و پشت دیوار باید همزمان بطور مساوی انجام شود تا سطح خاکریز پایین دست به تراز مورد نظر برسد، سپس خاکریزی سمت بالادست ادامه یابد.
- مصالح فیلتر نباید آلوده به آبهای گل آلود و یا آغشته به گرد و غبار شوند. در صورت آلوده شدن، باید جایگزین شوند. بعلاوه باید دقت شود مصالح فیلتر
سمنته نشود.
- اگر از سنگ شکسته برای مصالح خاکریز استفاده میشود باید از لایهای از ماسه بعنوان پوشش لولههای زهکش استفاده شود تا حین تراکم به لولههای آسیبی نرسد.
- تراکم خاکریز در همه نقاط باید یکسان باشد تا منجر به نشست نسبی نشود. نشستهای نسبی ممکن است باعث شکسته و باز شدن اتصالات لولههای زهکش شود.
زهکشی دیوارهای حائل
ضرورت اجرای زهکش
زهکشی نامناسب در دیوارها، میتواند عامل خرابی محسوب شود. اجرای زهکش میتواند سبب کاهش فشار هیدرواستاتیکی یا فشار تراوش آب در سطح لغزش خاکریز شود. بعلاوه زهکشی میتواند از افزایش فشار آب منفذی اضافی در اثر پدیده یخبندان جلوگیری کند. فشار جانبی اضافی بعدی ناشی از تورم خاکریزهای چسبنده نیز با زهکشی کاهش مییابد. انتخاب نوع زهکش بستگی به نوع خاکریز، میزان بارندگی، شرایط آب زیرزمینی و استعداد یخزدگی خاک دارد. بعلاوه در صورت وجود زهکش، دیوار حائل باید ضریب اطمینان کافی داشته باشد. داشتن ضریب اطمینان کافی، به فرض کارکرد غلط زهکش برای دیوار، نمیتواند توجیهی برای حذف سیستم زهکش از دیوار باشد.
مسائل زهکشی و روشهای کنترل تراوش
استفاده از یک لایه نفوذ ناپذیر مصالح در سطح خاکریز
- استفاده از یک لایه فیلتر مایل که میتواند فشار آب در سطح گسیختگی خاکریز را کاهش دهد.
- اگر در شرایطی، عملکرد زهکش بر اساس کاهش بارگذاری طرح در نظر گرفته شده، باید آدم رو یا چاههای بازرسی (من هول) در فواصل مناسبی قرار گیرند تا بازرسی و تمیز کاری انجام شود.
- انتهای زهکش باید دارای شیر کنترل قائم باشد تا از هجوم گل و لای به دنبال سیل، جلوگیری به عمل آید. انتهای مقطع لوله که متصل به شر کنترل است باید با درپوش بسته شود و برای بازرسی و تمیز کاری بتوان آن را باز کرد.
- لولههای خروجی حداقل ۳ اینچ قطر دارند و درون ساقه دیوار قرار میگیرند. این لولهها باید در برابر بسته شدن محافظت شوند. برای این کار، میتوان از شن که در سمت خاکریز انتهای لوله ریخته میشود یا از فیلتر در مجاورت دیوار و مستقیماً پشت لوله خروجی درون خاکریز استفاده کرد. لولههای طولی، بطور معمول در جهات قائم و افقی نباید بیش از حدود ۳ متر از یکدیگر فاصله داشته باشند.
- در سیستم زهکش باید از فیلتر استفاده شود تا آب به سهولت عبور کند و دانههای خاکریز نیز به درون مصالح زهکش راه نیابند. برای جلوگیری از فرسایش سطحی خاك در اثر تراوش آب، میتوان فیلتر را طوری طراحی کرد که علاوه بر محافظت از خاك، مانعی برای عبور آب ایجاد نشود.
زهکشی دیوارهای سیل بند
در دیوارهای سیل بند، تراوشهای کنترل نشده ممکن است منجر به ایجاد فشار آب منفذی اضافی بیش از آنچه در طراحی مورد بررسی قرار گرفته، شود و باعث ناپایداری دیوار شود. اضافه فشار آب منفذی در خاك شالوده در مجاورت پنجه دیوار، ممکن است منجر به پدیده رگاب و حالت میعان خاك شود. این خود، بتدریج باعث فرسایش خاك در مجاورت پنجه دیوار خواهد شد. در نظر گرفتن تمهیدات ویژه و مناسب برای این موارد میتواند، حتی اگر تراوش آب زیاد باشد، سلامت دیوار را تضمین کند. برای حفاظت دیوارهای حایل سیل بند، در برابر خطرات ناشی از تراوش و کاهش خطرات ناشی از آن، میتوان تمهیدات خاصی در نظر گرفت. از آنجا که این دیوارها در محلهای شلوغ و پر رفت و آمد ساخته میشوند. بهتر است اقدامات زیر انجام گیرد.
- جمع آوری آب و هدایت آن به خارج از محوطه دیوار
- کنترل تراوش آب از جسم دیوار با استفاده از واتراستاپ
- محافظت از قسمتهای مختلف به کمک ایجاد خاکریز
- ایجاد زهکش پنجهای برای کنترل تراوش در اطراف پایه دیوار
دیوارهای سیل بند معمولاً بر روی مصالح آبرفتی احداث میشوند که دارای ضخامت زیاد بوده و معمولاً نفوذپذیر نیز هستند. لذا این دیوارها از نظر هیدرولیکی به آب رودخانه متصل هستند. از آنجا که نفوذپذیری این مصالح در جهت افقی بیش از نفوذپذیری آنها در جهت قائم است تراوش آب بسرعت از زیر دیوار به سمت خشکی برقرار میشود. در این شرایط، باید به دقت بررسی شود که آیا علاوه بر استفاده از زهکش پنجهای، به کنترل زیر تراوش نیاز است یا خیر. در صورت لزوم کنترل زیر تراوش، شرایط زیر سطحی خاك محل، لایه بندی و نفوذپذیری مصالح شالوده، تجربه و هزینه تعیین کننده خواهند بود. در تحلیل و کنترل زیر تراوش، باید گرادیان هیدرولیکی خروجی در سمت پنجه دیوار را با گرادیان هیدرولیکی خروجی بحرانی، مقایسه کرد.
بازرسی دیوارهای حائل
در دوران بهرهبرداری باید به دقت رفتار دیوارهای حائل بررسی شود. برخی از مواردی که میتوان آنها را بررسی کرد به شرح زیر است.
- تأثیر سازههای در دست احداث و یا حفاری در نزدیکی دیوار
- کنترل پایداری محل و اثر تراوش آب در محل، بر عملکرد دیوار
- حرکات قائم و افقی دیوار
- بررسی درزهای دیوار و کنترل نشستهای نایکنواخت پانلهای دیوار
- بررسی درز و ترکهای محلهای تماس خاك و دیوار و خاك و سایر تأسیسات
- جنبی مانند لولههای پمپاژ، دریچه چاهها و …
- کنترل مقدار باز و بسته شدن درزها و بررسی نفوذ احتمالی مصالح تزریق یا دانههای خاك به درزها بویژه در محلهایی که امتداد طولی دیوار تغییر میکند.
- اطمینان از پاره نشدن آب بند (واتر استاپ) در اثر نشستهای نایکنواخت
- بررسی دقیق نشستها و بویژه نشستهای نایکنواخت دیوار
- بررسی رفتار دیوار احداث شده بر روی خاکهای تراکمپذیر از نقطه نظر نشست تحکیمی خاك
- بررسی وضعیت عملکرد زهکش
- انجام آزمایشات آزمایشگاهی بر روی خاك شالوده در صورت مشاهده موارد مشکوك که منسوب به خاك شالوده باشد.
- بررسی همه جانبه دیوار بعد از حوادث آنی و غیرمترقبه (سیل، زلزله، برخورد، …)
تعمیرات
در مواردی میتوان با انجام کارهای جزئی، عملکرد دیوار را که قابل قبول نیست بهبود بخشید. بعضی از این راهکارها به شرح زیر هستند.
- افزایش خاکریز در سمت مقاوم دیوار برای افزایش پایداری و کاهش حرکات افقی آن
- مقاومسازی خاکریز موجود در سمت پایین دست با بررسی کامل و همه جانبه
- اجرای زهکش پنجهای، در صورت وجود اصلاح و افزایش عملکرد آن
- اجرا یا اصلاح پوشش خاکریز در سمت مقاوم به کمک دال بتنی تا فاصلهای حدود ۶۶ متر از بر تیغه دیوار
مشخصات مصالح سنگی دیوارهای حائل
در مورد مصالح سنگی دیوار حائل نکات زیر میتواند مد نظر قرار گیرد.
- مصالح سنگی باید از دانههای تمیز، سخت و مقاوم تشکیل شده باشند.
- مصالح سنگی باید عاری از مواد شیمیایی بوده و سطح دانهها از رس و یا مواد ریزدانه دیگر که مانع چسبندگی دانهها با خمیر سیمان میشود پوشیده نباشد.
- از آنجا که دیوارهای حایل در معرض سایش قرار ندارند، مقدار گل و لای مجاز دانههای ماسه حداکثر ۰/۵ است.
- بهترین جنس برای سنگدانهها در بتن، دانههای سیلیس است. این دانهها جزء مقاومترین دانههایی است که در بتن مصرف میشود.
- دانههای آهکی با سختی کمتر از دانههای سیلیس نیز در بتن کاربرد دارند ولی باید از مصرف دانههای گچی یا ترکیباتی از گچ و آهک که سختی کمتر از ۳ دارند در ساخت بتن اجتناب کرد.
- مقاومت در برابر یخبندان و هوازدگی از جمله خواصی است که باید در سنگدانههای قابل مصرف در بتن مورد تأکید قرار گیرد. از لحاظ شکل ظاهری
دانهها، مصرف دانههای گرد، نامنظم و گوشهدار در بتن معمول بوده و باید از به کارگیری دانههای پولکی و سوزنی شکل در ساخت بتن اجتناب کرد. از آنجا که نمیتوان بصورت کلی از مصرف دانههای مضر پولکی و سوزنی در بتن صرف نظر کرد، حداکثر وزن این قبیل دانهها به ۱۵٪ محدود شده است.
- دانهبندی نیز از جمله موارد مهم در بحث سنگدانههاست. بطور کلی دانهبندی و حداکثر درشتی مصالح سنگی مورد مصرف در بتن در شکلپذیری بتن تازه، مقدار افت و آببندی و پوکی بتن مؤثر است.
- بتن ساخته شده با مصالح با دانهبندی پیوسته دارای مصرف سیمان کمتر و مقاومت مطلوبتر است.
درزها
درزها کاربرد بسیار زیادی در سازههای بتن آرمه یا سنگی دارند. این امر بخصوص در بتن ریزی در حجم زیاد یا در سطح وسیع اهمیت بیشتری دارد. با ایجاد درز در سازههای بتن آرمه یا سنگی میتوان محل ایجاد ترکهای محتمل را تعیین کرد و یا از ایجاد ترك بدلیل انقباض و جمع شدگی و یا انبساط و تغییرات درجه حرارت جلوگیری نمود. درزها به دو دستۀ اجرایی و حرکتی تقسیم میشوند.
درزهای اجرایی در دیوارهای حائل
وجود این قبیل درزها عمدتاً بدلیل عدم امکان بتن ریزی همزمان دیوار یا قطعه بتنی اجتنابناپذیر است. در این درزها علاوه بر پیوستگی کامل آرماتورها، رعایت پیوستگی کامل سطوح بتنی قدیم و جدید ضروری است. برای حصول این پیوستگی، رعایت نکات زیر الزامی است.
- ایجاد سطح ناصاف و زبر در بتن قدیمیتر با پاشیدن آب و استفاده از برس سیمی ریزدانه
- مراقبت از بتن قدیمی و مرطوب نگه داشتن آن تا زمان بتن ریزی جدید، مگر آن که سطح خود درز در بتن قدیمی که مراقبت از آن باید چند ساعت قبل از
بتن ریزی جدید قطع شود. تا عمق کمی خشک شده و شرایط لازم برای ادامۀ کار فراهم شود.
- چند دقیقه قبل از بتن ریزی جدید، سطح زبر شده قدیمی حتی الامکان بدون استفاده از آب تمیز و با یک لایه نازك از دوغاب سیمان یا ملات ماسه
سیمان پرمایه اندود شود.
- انجام بتن ریزی لایه جدید بلافاصله بعد از اندود لایه قدیمی بجای دو مورد اخیر، میتوان بتن لایه جدید را در ارتفاعی در حدود ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر پرمایهتر انتخاب کرد (مصرف حدود ۵۰ کیلوگرم سیمان بیشتر در یک متر مکعب بتن)
- در دیوارهای حایل طرهای پشت بند دار، برای ایجاد درزهای قائم، بهترین موقعیت قطع بتن ریزی در حد فاصل دو پشتبند، در ناحیه وسط فاصله است.
- در مورد درزهای افقی نیز حد فاصل پایه و تیغه و در قسمت وسط ارتفاع تیغه معمولاً درزهای اجرایی در نظر گرفته میشود.
درزهای حرکتی
درزهای حرکتی درزهایی هستند که برای همساز کردن جابجاییهای نسبی قسمتهای مختلف سازه به کار میروند. این جابجاییها در اثر عواملی نظیر تغییر درجه حرارت، انقباض و جمع شدگی بتن و یا نشستهای نامساوی ایجاد میشوند. از انواع درزهای حرکتی، درزهای انبساطی و انقباضی در دیوارهای حایل بتن آرمه، کاربرد بیشتری دارد.
درزهای انقباضی
در دیوارهای حایل بتن آرمه به تجربه ثابت شده که فواصل مناسب برای درزهای انقباض بین ۷ تا ۱۲ متر است. معمولترین روش ایجاد این درزها تعبیه یک قطعه چوب باریک قائم در داخل وجه بیرونی دیوار بتنی در هنگام بتن ریزی دیوار است. بطوری که پس از سخت شدن بتن، فرورفتگی محل قطعه چوب در بتن سبب نقطه ضعف مورد نظر شده و ترکهای احتمالی در اثر افت بتن در این فرورفتگیها ایجاد خواهد گشت.
درزهای انبساطی
درزهای انبساطی برای همساز کردن انقباض و انبساط بتن تعبیه میشوند. این نوع درز، پیوستگی سازهای طرفین درز را کاملاً قطع میکند. بتن و آرماتور بطور کامل در این نوع درز قطع شده و بین دو قسمت مجاور شکافی در نظر گرفته میشود که با مصالح مناسب پر میشود. در مورد فواصل درزهای انبساطی در سازههای بتن آرمه عادی، توصیه خاصی در آیین نامهها وجود ندارد. در مورد فواصل این درزها در سازههای آبی توصیه آیین نامه آمریکا مربوط به سازههای بهداشتی بوده و حداکثر فاصله این درزها را ۲۷ متر عنوان کرده است. در مورد دیوارهای حایل بتنی تجربیات پیشین سازندگان، فواصل درزهای انبساطی را بین ۱۶ تا ۲۵ متر عنوان کردهاند.