بتن مگر
بتن مگر یا بتن نظافت یا همان بتن رگلاژ ، در واقع یک بتن با عیار سیمان کم (بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم سیمان بر مترمکعب) است که به منظور آماده سازی بستر خاکبرداری شده برای آرماتوربندی و صفحه گذاری اجرا میشود.
موارد استفاده بتن مگر
- جلوگیری از نفوذ سیمان به خاک
- جلوگیری از جذب آب بتن توسط خاک
- آماده سازی بستر خاک برای پی ریزی
- صاف، تراز و همگن کردن فونداسیون
- اگر خاک برداری بیش از حد لازم انجام شود برای تراز کردن کف پی
- پر کردن فضای خالی از بتن مگر استفاده میشود.
رعایت نکات ذیل جهت اجرای بتن مگر الزامی است.
- قبل از اجرای بتن مگر خاک بستر باید مرطوب شود تا آب بتن جذب خاک نشود و بتن پوک نشود.
- شفته آهک باید قبل از اجرای بتن مگر مرطوب شود تا آب بتن را جذب نکند.
- بتن مگر باید زمانی بر روی شفته آهک اجرا شود که مقاومت شفته ۵/۱ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع رسیده باشد. (شفته آهکی زمانیکه به مقاومت ۵/۱ کیلوگرم بر متر مربع رسیده است که اثر کفش پس از راه رفتن بر روی آن باقی نماند.)
- بتن مگر معمولاً توسط دستگاههای بتونیر کوچک ساخته میشود. دقت شود که بتن درون دستگاه حداقل دو دقیقه پساز اضافه کردن
آب، به خوبی مخلوط شود و سپس مورد استفاده قرار بگیرد.
- بتن مگر معمولاً جهت پاکسازی کف و اجرای دقیق تر فاصله گذاری آرماتورها از کف اجرا می شود بنابراین باید دقت شود که سطح تمام
شده آن تمیز و یکنواخت باشد تا آرماتوربندی بهتر انجام شود.
- بعد از ریختن بتن مگر، بسته به دمای هوا، باید حدود ۱۰ ساعت سطح آن مرطوب نگه شود. بعد از گذشت یک روز می توان عملیات بعدی را شروع کرد.
دلایل استفاده از بتن مگر
بتن مگر معمولا به دو دلیل مورد استفاده قرار میگـیـرد.
- برای جلوگیری از تماس مستقیم بتون اصلی فونداسیون با خاک، جلوگیری از آبکش شدن
- برای رگلاژ کف فونداسیون و ایجاد سطحی صاف برای ادامه پی سازی، تراز
مِگر (پاكيزگى) فونداسيون
پس از اجراى عمليات پى كنى و مشخص نمودن كف پى، لازم است كه يك لايه ى ۵ تا ۱۰ سانتى مترى بتن ريخته شود. اين لايه ى ۵ تا ۱۰ سانتى مترى بتن، بتن مِگر (نظافت و پاكيزگى) ناميده مى شود. بتن مِگر، بتنى غيرمسلح (بتن بدون ميلگرد) است. دلايل اجراى بتن مِگر به قرار زير است.
- سطح زير فونداسيون به صورت تراز باشد و عمليات اجرايى پى آسان تر باشد.
- باعث ايجاد فاصله بين زمين طبيعى و پى شده ومانع از جذب آب بتن فونداسيون توسط زمين مىشود.
ابزار و وسايل كار و ماشين آلات براى اجراى بتن مِگر
همچنان كه وسايل ايمنى مناسب در زمان اجراى كار باعث پيشرفت كار میشود، وسايل و ابزار مناسب نيز به نوبهى خود مىتواند در پيشبرد سريع كار، مؤثر باشد. همان طورى كه از نام بتن مِگر مشخص است، با يك عمليات بتن ريزى سر و كار خواهيم داشت. پس براى اجراى آن علاوه بر وسايل سادهى بنّايى از قبيل شمشهى آهنى، شيلنگ تراز، تراز، متر، كمچه، تخته ماله، استامبولى و … نياز به ابزار عمومى ساختمان سازى از قبيل بيل، فرقون و… و همچنين براى اجراى صحيح و اصولى بتن ريزى نياز به ماشين آلاتى همچون ميكسر (بتونير)، پمپ بتن، ويبراتور و … خواهيم داشت.
مصالح مورد استفاده در ساخت و اجراى بتن مِگر
براى اجراى بتن مِگر، به مصالح ساخت بتن مانند شن، ماسه، سيمان و آب نياز خواهيم داشت. هر يك از مصالح ذكر شده بايد با نسبت مشخصى كه آزمايشگاه بتن معيّن كرده، مخلوط شده و مورد استفاده قرار گيرد. اصولاً مقدار عيار بتن مگر ۱۵۰ کیلوگرم مترمکعب است.
دانههايى به ابعاد ۵ تا ۶۰ ميلى متر حاصل از خرد شدن سنگها را شن مىگويند و غالباً از جنس كوارتز، سيليس و مواد غير چسبنده هستند و در ساختن بتن به مصرف مىرسند.
دستورالعمل اجراى بتن مِگر
اجراى يك لايه بتن مِگر در زير تمامى پىهاى بتن آرمه كه در مجاورت سطح زيرين خود آرماتور دارند لازم است. بتن مگر خطر آلوده شدن بتن سازهاى را در هنگام انجام عمليات بتن ريزى كم مىكند.
اصول بتن ريزى مِگر و كنترل ارتفاع آن
براى ريختن بتن مِگر، پس از آماده سازى كف پى، براى اين كه آب بتن سريعاً توسط كف زير پى خارج نشود، لازم است بستر بتن ريزى مرطوب شود، البته بايد مراقب بود تا آب در كف پى جمع نشود و فقط رطوبت وجود داشته باشد. بعد از مرطوب شدن كف پى، مىبايست بتن آماده شده (شن + ماسه + سيمان + آب) را در محدودهى ابعاد پى بعلاوهى ۵ تا ۱۰ سانتى متراز هر طرف (بجز در حريم همسايه) ريخت.
بتن ريخته شده بايد كاملاً متراكم شده و سطح بالايى آن با استفاده از شمشه و تراز و يا شيلنگ تراز، كاملاً تراز شده و ماله كشى با استفاده از تخته ماله به صورت صاف و يكنواخت انجام گيرد. بتن مِگر ريخته شده و با استفاده از شمشه صاف شده است. پس از انجام عمليات بتن ريزى بتن مِگر،
عمل آوردن بتن انجام مىشود. در زمان ريختن بتن، دقت شود كه ارتفاع بتن مگر در هر نقطه كمتر از ۵ سانتى متر نباشد.