اصطلاحات پرکاربرد صنعت ساختمان
بخش اول: معماری – عمران
مواد مضاف بتنی: موادی هستند که خاصیت بتن تازه را تغییر می‌دهند.
U ناودانی: نوعی پروفیل که عمده مصرف آن در ساخت بادبند، پل‌ها و … استفاده میشود.
میلگرد: نوعی پروفیل با مقطع گرد و به صورت ساده و آجدار در کارهای بتنی مسلح و مهارها به کار میرود.
تسمه: با مقاطع مربع، مستطیل و برای ساخت درها، حفاظ‌ها و وصله‌ها در ساختمان به کار میرود.
چوب: که در قدیم برای نعل درگاه و ساخت درب و پنجره و حالا برای ساخت درها و ساخت قالب استفاده میشود.
تخته فلزی: در کارهای آرایشی بنا، ساخت در، مبل و صندوقه بتن به کار میرود.
پارکت : فرآیندی از چوب که برای فرش کف ساختمان استفاده میشود.
شیشه ایمنی: نوعی شیشه با حداقل ضخامت ۳۱ میلیمتر که هنگام شکستن خرد نمی‌شود.
شیشه: برای عبور نور و جلوگیری از هدر رفتن انرژی از ماده‌ای سیلیسی استفاده میشود.
بتانه: نوعی خمیر که عمده استفاده آن در شیشه است.
قیر: نوعی فرآورده نفتی که در عایق بندی ساختمان استفاده میشود.
اندود کاه گل: نوعی ملات برای عایق بندی ساختمان استفاده میشود.
سیمنت تایل: نوعی موزائیک که ملات آن با دقت ساخته شده و ویبره میشود.
رابیتس: نوعی توری به منظور نگه دارنده اندود در مقاطع با سطح نچسب و صیقلی است.
بتن سبک: نوعی بتن که در آن پودر آلومینیوم و پوکه اضافه شده به منظور عایق صوتی و غیر سازه ای استفاده میشود.
سیپورکس: آجرهای گچی که برای ساختن دیوار جداکننده یا سقف سبک به کار میرود.
پانل گچی: ملات گچی پیش ساخته برای جداسازی و عایق صوتی حرارتی استفاده میشود.
بتن الیافی: مخلوط بتن معمولی به اضافه الیاف فولادی که به طور یکنواخت در بتن پخش و باعث افزایش مقاومت فشاری بتن در نوع خود شده و در جاده سازی و محوطه سازی استفاده میشود.
عایق پتویی: عایقی از پشم سنگ، پشم شیشه و چوب پنبه در ضخامت ۳۱۱ میلیمتر برای عایق حرارتی استفاده میشود
بتن مگر: بتنی برای هم سطح کردن و تمیز کردن کف پی استفاده میشود و عیار آن ۳۵۱ کیلوگرم است.
شفته آهک: ملاتی از آهک، خاک و دانه‌های سنگی و آب در پی‌ها و کفسازی استفاده میشود.
کرسی چینی: چیدن چند رج آجر روی پی اختلاف ارتفاعی بین سطوح داخلی و خارجی بوجود می‌آورد که کرسی گویند.
چتایی: نوعی گونی که در عایق بندی به همراه قیر استفاده میشود.
ایزوگام: ورقهای قیر اندود که با لایه‌هایی از پشم شیشه یا الیاف مصنوعی همراه است.
بارسنگ: مقدار بیرون زدگی سطح نمای سنگ را نسبت به بر آن بار سنگ گویند.
گابیون: دیوارهایی که بصورت سنگی اجرا می‌شوند دور آنها تورهایی مهار میکنند تا مقاومت و یکنواختی بیشتری داشته باشد.
آجر سفال: خاک رس در قالب‌هایی سوراخ دار با حرکت در کوره برای جداکننده ساخته میشود.
گچ بتونه صنعتی: برای اتصال صفحات گچی پیش ساخته استفاده میشود.
نعل درگاه: تیر یک پارچه‌ای از بتن، چوب، آهن که در بالای درگاه نصب میشود.
پوتر بتنی: نعل درگاه بتنی همراه با میلگرد به شکل معینی ساخته میشود.
اُتکا: میلگردی که جهت تحمل نیروی برشی استفاده میشود.
چارچوب: قابی که در به آن لولا و بر روی آن باز و بسته میشود.
آستانه: پایین چارچوب که در بالتر از کف قرار میگیرد.
شمسه: قوطی‌های چهار ضلعی که پشت آن بوسیله گچ پر میشود.
رامپ: قدیمیترین و ساده‌ترین وسیله ارتباطی دو سطح غیر تراز.
آسانسور: وسیله ارتباطی بین طبقات در ساختمانهای بلند که به وسیله موتور حرکت می‌کند.
سرگیر: محلی در ورودی پارکینگ به ارتفاع حداکثر ۳۵۱ سانتیمتر.
کف پله: سطح فوقانی پله یعنی جایی که پا قرار میگیرد.
پیشانی پله: قطعه‌ای عمودی که میان دو کف پله متوالی قرار دارد.
گونه پله: سطح بغل پله را گونه می‌نامند.
عرض پله: فاصله بین گونه‌های پله را عرض پله میگویند.
پاگرد: محلی است که شخص پس از پیمودن یک ردیف پله بر آن قدم می‌گذارد.
دست انداز پله: نردهای که برای جلوگیری از سقوط و خطرات ناشی از آن استفاده میشود.
لب پله: پیش آمدگی کف پله از پیشانی لب پله نام دارد.
خط مسیر پله: خط نشان دهنده مسیر پله را خط مسیر پله گویند.
شمشیری پله: تیرآهن زیر پله را شمشیری گویند.
پله فرار: پل‌های که خارج ساختمان تعبیه میشود،تا هنگام بروز خطر از آن استفاده شود.
سقف: پوششی است برای جلوگیری از نفوذ عوامل طبیعی به داخل ساختمان.
پاکار: محل قرارگیری سقف روی دیوار در طاق ضربی را پاکار گویند.
طاق ضربی: اجرای سقف بین دو تیرآهن و قراردادن آجر با ضربه روی ملات گچ و خاک.
آبخور: فرو بردن آجر در آب به منظور گرفتن گرد و خاک آن.
کُرُم بندی: با ملات‌های مختلف نوارهایی به عرض ۳۱ سانتیمتر در یک راستا به فاصله معین ایجاد میکنند که با آن کُرُم گویند.
خرپا: مجموعه‌ای از میله‌های مستقیم که به طور مفصلی به هم متصل شده و شبکه‌های مثلثی را به وجود می‌آورند.
ایرانیت: ورقهای موج داری که از جنس سیمان که متداولترین پوشش سقف کارخانجات و انبارها است.
کرپی: وسیله اتصال ورقهای موجدار (ایرانیت) به لاپه‌ها را کرپی گویند.
سقف کاذب: به پوشش غیرباربر که زیر سقف اصلی قرار دارد.
شمع بندی (تنگ بستن): میله چوبی یا فلزی است که بر بدنه گود یا دیوار ساختمان مجاور قرار داده میشود به منظور جلوگیری از ریزش دیوارها یا خاک‌های بدنه به داخل گود میشود.
پِی: مجموعه بخش‌هایی از سازه و خاک در تماس با آن که انتقال بار بین سازه و زمین از طریق آن انجام می‌پذیرد.
ریشه در کُرسی چینی: عرض کرسی از هر طرف دیوار باربر، بین ۵ تا ۳۱ سانتیمتر بیشتر در نظر گرفته میشود تا توزیع وزن دیوار، در سطح بزرگتری از پی انجام شود.
یک رجی کردن: چیدن اولین رج دیوارها که این رج عامل تعیین کننده سایر رج‌های دیور است.
دیوار باربر: دیواری در ساختمان که وظیفه انتفال بار سقف را دارد.
دیوار غیر باربر: دیواری که به منظور جداسازی فضاها استفاده میشود.
پیوند: به انواع آرایش‌های شناخته شدهی آجرچینی دیوارها اطلاق میشود.
پیوند کله راسته: به آجرچینی که یک در میان بصورت کله و راسته چیده شود.
سنگ قلوه: سنگ‌هایی که در رودخانه غلتیده‌اند و گوشه‌های تیز آنها صاف شده است.
سنگ لاشه: سنگ‌هایی که بصورت نامنظم و گوشه‌دار وجود دارند.
سنگ قواره: اگر گوشه‌های تیز سنگ لاشه را با پتک یا چکش بگیرند سنگ قواره بدست می‌آید.
سنگ بادبر (مالن): سنگ شکل گرفته‌ای است که تقریباً بصورت مکعب مستطیل تراش خورده است.
لاشه چینی: سنگ کوهی که با پُتک قواره میکنند و به صورت کله وراسته روی هم قرار می‌دهند.
سنگ چینی مختلط سنگ و ملات: مانند لاشه چینی است با این تفاوت که بین سنگ‌ها است.
سیپورکس: ملاتی را با آهک، ماسه، تهیه میکنند و آنرا در قالب می‌ریزند و قطعه بدست آمده را در بخار آب تخت فشار در می‌آورند تا مقاوم شود،قطعه بدست آمده سیپورکس نام دارد.
ساندویچ پانل: از دو لایه فلز یا فایبرگلاس که بین آنها فوم پلی اورتان تزریق میکنند و به آنها ساندویچ پانل گویند.
شانه قوس: محلی که قوس در اثر بار زیاد ترک بر می‌دارد شانه قوس گویند.
پاکار: محل شروع قوس از ستون یا دیوار را پاکار گویند.
شِکرگاه (شکنگاه): فاصله بین پاکار و شانه را شِکرگاه گویند.
تیزه: محل برخورد دو نیمه قوس را تیزه گویند.
آوارگاه: فاصله بین شانه تا محلی که طاق بر اثر بار زیاد فرو میریزد
کلاهه: فاصله بین تیزه تا محل تمام شدن آوارگاه را کلاهه گویند.
آرگ (آرک): قوس تزئینی به منظور جداسازی دو فضا از یکدیگر را گویند.
پله: معمولترین وسیله ارتباطی بین دو سطح با اختلاف (در ساختمان) را پله گویند.
غوری گل: گل سفت لگد مال شده را غوری گل گویند.
دورچینی سقف: دور تا دور سقف دو رج دیوار چینی انجام میشود که اصطلاحاً دو رگه نیز میگویند.
شیب بندی بام: برای هدایت آب به ناودان شیبی ایجاد میگردد به این عمل شیب بندی میگویند.
زهکشی: خشکاندن یا انتقال آبهای سطحی به محل مورد نظر زهکشی گویند.
میله چاه: استوانه‌ای که اندازه قطر آن حدود ۱۱ سانتیتر است و به منظر رسیدن به قسمت آبکش حفر میشود.
انباره چاه: به فضایی که در قسمت پایین میله کنده شده بع منظور جمع آوری فضولات انباره گویند.
فاضلاب: مخلوط رقیقی از انواع آبهای دور ریختنی به همراه مواد زائد را فاضلاب گویند.
سپتیک تانک: مخزن سر پوشیده‌ای که به منظور جمع آوری آبهای زائد ساخته میشود.
اِگو: مجراهایی برای انتقال فاضلاب خانگی و صنعتی به تسویه خانه را گویند.
کفسازی: سطحی است که بتواند خواسته‌های استفاده کننده را از آن برآورده کند.
موزائیک: نوعی پوشش از جنس بتن یا ملات ماسه سیمان برای کف سازی.
بلوکاژ: به منظور جلوگیری از ورود رطوبت به کف ساختمان زیر آنرا از قلوه سنگ پر میکنند، به این کار بلوکاژ گویند.
پوکه معدنی: سنگی است متخلخل با وزن مخصوص کمتر از یک.
پوکه صنعتی: پوکه صنعتی را از ذوب کردن خاکرس و تغییر حالت آن بدست می‌آورند.
دریچه بازدید: دریچه‌ای برای دیدن اتصالات در کانال‌ها است.
دودکش: مجرایی برای هدایت گازهای حاصل از سوخت بخاری به خارج از ساختمان.
هواکش: مجرایی برای هدایت بوهای نامطبوع به خارج ساختمان.
قرنیز: سنگی است که در پای دیوارهای داخلی ساختمان یا کف پنجره‌ها قرار میگیرد.
اِزاره: سنگی است که در پای دیوارهای خارجی ساختمان به کار میرود.
داربست: برای ادامه کار در قسمت بالا نیاز به وسیله‌ای است که در زیر پا قرار گیرد که به آن داربست میگویند.
خرک: وسیله‌ای که با خاموت ساخته میشود و در زیر آرماتور در کف قالب قرار میگیرد تا بتن زیر آرماتور برود.
ریسمان کار: وسیله‌ای که برای در راستا قرار دادن دیوار قرار میگیرد.
آجر نیمه (چارک): نصف آجر را چارک گویند.
آجر سرزده: آجری که یک چهارم آن کم شده باشد.
آجر کم زده: آجری که یک پنجم آن کم شده باشد.
آجر کلوک: به یک هشتم از آجر کلوک گفته میشود.
پوسته: خورده آجرهایی که به ضخامت ۷ میلیمتر تا ۲/۵ سانتیمتر باشد.
شمشه ملات: وسیله‌ای برای هموار کشیدن ملات.
هشتگیر لاریز و لابند دیوار: برای ادامه دادن دیوار در آینده دیوار رابه طوری می‌چینند که در آینده دیوار با قسمت جدید کلاف باشد.
دستک: همان ستون آجر است که معمولاً ۳۰×۳۰ یا ۴۰×۴۰ ساخته میشود.
جرز: به ستون آجری که بعد از اتمام کار آجرکاری کنار دیوار به اندازه ۵۰ سانتی متر ساخته میشود.
زنبه: وسیله‌ای است دارای دو دسته که در قدیک برای حمل ملات استفاده میشود.
زنجاب کردن: برای تمیز کردن آجرها از گرد و غبار و چسبندگی بهتر به ملات آب روی آجر می‌ریزند.
هره: اگر آجر را به پهلو در کنار هم بگذاریم هره نامیده میشود.
نبش: محل اتصال دیوار که بصورت ۹۰ درجه است.
آجر گری: آجری که از خاک رس پخته شده در کوره و به اندازه ۵×۱۰×۲۰ ساخته میشود و در دیوار حمال به کار میرود.
کُرُم دلیل: کرمی که در گوشها‌ی برای مبنا در شیب بندی قرار می‌دهیم.
دستوره فرش: موزائیک‌هایی که برای مبنا قرار دادن فرش دور فضا تعبیه میشود.
رج: به هر ردیف آجر در راستای افقی یک رج گویند.
سیتکا: میلگردهایی که در آرماتور بندی جهت جلوگیری از نیروی کششی تعبیه میشود.
شناژ: بتن مسلح به صورت عمودی یا افقی اجرا میشود که باعث یکپارچگی ساختمان میشود.
ستون: عضو عمودی که بارهای ساختمانی را به پی و زمین منتقل می‌کند.
یوغ: ویسله‌ای چوبی که چهار ضلع دارد و دور قالب ستون جهت نگهداری قالب عمل می‌کند.
دکفراژ: باز کردن قالب‌ها را دکفراژ گویند.
میلگرد انتظار: میلگردی که به اندازه ۵۱ تا ۱۱ سانتیمتر از پی بیرون می‌آید.
دال: سقفی بتنی با ضخامت ۳۱ سانتیمتر است.
دیوار حائل: دیواری است که به منظور پایداری در مقابل فشار جانبی خاک به کار میرود.
راهرو: وسیله‌ای ارتباطی بین ورودی و خروجی ساختمان است.
سازه: مجموعه‌ای از اعضای مانند پی، ستون و… که برای انتقال نیروهای گوناگون به زمین منتقل می‌کند.
توجیه نقشه: منطبق کردن شمال جغرافیایی نقشه با شمال جغرافیایی محل.
بولت: وسیله‌ای است که اتصال بین صفحه کف ستون با بتن را انجام می‌دهد.
قید موازی: قطعه‌ای فلزی که از تسمه ۱ میلیمتر برای وصله دو IPE به کار میرود.
شاه تیر: عضوهای فلزی افقی اصلی.
تیر لانه زنبوری: تیرآهن‌هایی که از وسط جان به شکل ضلعی یا لانه زنبوری جهت مقابله با خیز تیر بکار میرود.
نشیمن تیر: معمولاً از نبشی در ارتفاع مختلف نشیمن‌هایی برای اتصال تیر به ستون بکار میرود.
لچکر: ورقهای ذوزنقه‌ای شکل که برای اتصال تیر و ستون دور نبشی نشیمن به کار میرود.
بالکن: به پیش آمدگی سقف از دیوار اصلی را بالکن یا کنسور گویند.
بادبند: عضوی که در ساختمانهای فلزی جهت مقابله با نیروی جانبی به شکل ضربدری یا ۷ تعبیه میشود.
ورق روسری: ورق فلزی که در اتصال خرپا روی تیر قرار میگیرد.
درز انقطاع: برای جلوگیری از خطرات ناشی از ضربه‌ی ساختمان در بین دو ساختمان درزی تعبیه میشود.
درز انبساط: برای جلوگیری از انقباض و انبساط در بین دو ساختمان درزی تعبیه میشود.
جوشکاری: وسیله اتصال آهن آلات با حرارت دادن فلزات را جوشکاری گویند.
جوش گوشه: جوشی که در گوشه یا زاویه ۱۱ درجه انجام میشود.
بندی: خرده آجر به ضخامت یک بند انگشت را بندی گویند.
پولی: خرده آجر به ضخامت یک سکه که در طاق ضربی به کار میرود.
تیشه: وسیله‌ای است برای تخریب‌های سبک در ساختمان.
کمچه گرد: برای پهن کردن ملات روی دیوار برای آجرکاری و فرش کف.
کمچه چهار گوش: وسیله‌ای برای سیمان کاری و پلاستر.
پلاستر: اندود ملات ماسه سیمان به ضخامت ۱ سانتیمتر.
نرمه کشی: لایه نازم از ملات ماسه سیمان یا پودر سنگ و سیمان به ضخامت پنج میلیمتر.
تگری: اندود ملات ماسه سیمان با استفاده از دستگاه مخصوص.
بندکشی: پُر کردن درز بین کاشی، آجر و… با استفاده از ملات.
شلنگ تراز: وسیله‌ای برای در راستا قرار دادن دو نقطه با فاصله نسبتاً زیاد.
تخته ماله: وسیله‌ای برای پهن کرن ملات با ظرافت کم.
فرغون: وسیله‌ای برای حمل مصالح.
آبچک: مقدار بیرون زدگی یا شیاری که برای ریزش آب زیر سنگ زده میشود.
دو طاقه: سقف کاذبی که معمولاً در فاصله ۱۱ سانتیمتری از سقف اصلی زده میشود.
داکت: فضای خالی برای عبور لوله‌های تأسیساتی.
خرپشته: اتاقک بالی پله.
کانال کولر: مسیری برای هدایت باد کولر.
زیر بنا: فضایی که سقف دارد.
سیم گچ: مخلوطی از ملات گچ و سیمان.
ملات باتارد: ملات ماسه، سیمان و آهک.
ملات ساروج: ملات ماسه، سیمان، تخم مرغ و سیفال ریز.
مسنی: ارتفاع طبقه همکف از کف کوچه با خیابان.
ستون فلزی: تیرآهنی برای انتقال بار سقف طبقات بالا به فوندانسیون.
رگلاژ سطح: آب پاشی و پوشیدن خاک روی سطح.
میلگرد یکسر گونیا: میلگردی که یک سر آن زاویه ۱۱ درجه دارد.
رکابی: میلگردی که آن را به شکل در آورده‌اند.
قلاب: برای مهار کردن دو میلگرد.
رامکا: بتنی است که برای نگه داشتن قالب‌های می‌ریزند.
قالب بنایی: قالبی برای کارهای کوچک ساخته شده از آجر و گِل.
چاله آسانسور: چاله‌ای برای قرارگیری کابین آسانسور به ارتفاع ۱/۵ متر پایینتر از کف ساختمان.
تفنگ هیلتی: وسیله‌ای برای پرچ در ساختمان کاربرد دارد همراه با فشنگ مخصوص.
اسپیسر: قطعات پلاستیکی یا بتنی برای جلوگیری از چسبیدن میلگرد به قالب.
چاه جذبی: چاهی برای دفع فاضلاب سطحی.
چاه اِرت: بعد از کَندن و قراردادن میله مسی به عنوان انتقال دهنده برق.
گَوَل: برای جلوگیری از ریزش انباره چاه درون آن تعبیه میشود.
بستر جذبی: آب فاضلاب غیر مفید را به آب مفید تبدیل کرده برای مصرف غیر آشامیدنی.
بِیس پِلِیت: صفحه ستون برای قرارگیری ستون بر روی فوندانسیون.
دستک: عضوی در ساختمان فلزی برای تحمل نیروی پیش آمدگیها.
فارسی بُر: برش بصورت ۰۵ درجه.
بار زنده: به بار در حال جریان در ساختمان بار زنده گویند.
بار مُرده: بار ساختمان و اشیاء در ساختمان گویند.
سیفون: وسیله‌ای برای جلوگیری از ورود بو داخل ساختمان.
ورق آکوستیک: ورقی برای عایق بندی صدا در ساختمان.
رومی: محلی است در سقف‌های هلالی بصورت نیم دایره.
تأسیسات مکانیکی: عملیات لوله کشی آبی، گازی و فاضلاب در ساختمان.
تِراس: فضایی به عرض حداکثر۱/۵ متر در فضای بیرونی ساختمان.
چینه: دیواری که با ملات گِل رس بصورت لایه‌ای اجرا میشود.
دالان: فضای ورودی ساختمانهای قدیمی.
صفه: قسمت پذیرایی ساختمانهای قدیمی.
کنجی: اتاق قسمت انتهای ساختمانهای قدیمی که معمولاً ارتفاع آن حداکثر دو متر است.
ساباط: محل‌های از کوچه عبور که دارای سقف است.
هرزاب: محل جمع آوری آبهای سطحی در کوچه.
منار: بناهای استوانه‌ای شکل به ارتفاع حداقل ۲۰ متر.
جزوَل: جوی گِلی که آبهای قنوات بر روی سطح زمین در آن عبور می‌کند.
گُنبد: اطاقکی چهار ضلعی با سقف هلال در صحرا.
خاکریز: تجمعی از خاک به منظور جلوگیری از ورود سیل.
شیشه خور: قسمتی از درب که شیشه در آن قرار میگیرد.
شومینه: وسیله‌ای تزئینی برای گرم کردن ساختمان.
توفال: تخته‌ی باریک و نازکی که به زیر تیرهای سقف باربر کوبیده میشود.
آستر: اجرای لایه زیرین با یکی از ملات‌ها.
رویه: اجرای لایه‌ای روی لایه آستر با ملاتی نرم.
پُله: محلی که در زیر دیوار،آب از آن عبور می‌کند.
پشته: همان انباری چاه جذبی.
یخچال گِلی: سازه‌ای مخروطی شکل که داخل آن گود است، در قدیم به جای یخچال استفاده می‌شده است.
تقه: سکویی در جلوی خانه‌های قدیمی.
روشویی: محلی که دست و صورت را می‌شوییم.
بادگیر: سازه‌ای چهار ضلعی که ارتفاع آن از بالاترین قسمت ساختمان بیشتر و جهت خنک کردن ساختمانهای قدیمی تعبیه شده است.
صحن: همان حیاط خانه است.
نورگیر: محلی که برای تامین نور مورد نیاز در ساختمان تعبیه میشود.
گونه دودکش: به دیوارهای طرفین دودکش که آن را از فضای خارج جدا می‌سازد.
کاشی: پوششی برای نمای خارجی یا داخلی در ساختمان که مقاومت کمی در برابر سایش دارد.
سنگ پلاک: سنگ برش خورده‌ای با سطح صیقلی که در نما استفاده میشود.
اندود لیس‌های: از این اندود برای زیرسازی عایق‌های رطوبتی مانند قیرگونی و بدنه حوض استفاده میشود.
اندود تخته ماله‌ای: از این اندود در نمای ساختمان، سقف، دیواره‌ی آبریزگاه مانند سقف حمام استفاده میشود.
اندود شسته: در نمای ساختمان مصرف میشود و بسته به مواد مصرفی رنگ‌های متنوع و زیبایی به ساختمان می‌دهد.
اندود موزائیکی: سنگ موزائیک نمره بندی شده را از هر رنگ که لازم باشد به هم، به نسبت دلخواه مخلوط میکنند.
اندود تگرگی: روکاری تگرگی را می‌توان با سنگ ریز و درشت نماسازی کرد.
اندود اشکی: مصالح اجرای این اندود پودر، خاک سنگ، سیمان سفید یا سیمان رنگی است که با آب مخلوط کده و ملات نرمی بدست می‌آید.
داربست فلزی: برای دسترسی به ارتفاعات استفاده میشود.
فوندانسیون: قسمتی از سازه که نیروها را از ستون به زمین انتقال می‌دهد.
اسکوپ: بست فلزی برای نگه داشتن سنگ پلاک.
قطعه زمین: زمینی که دارای یک سند مالکیت بوده و بوسیله خیابان یا معبر مجزا نشده باشد.
ساختمان: هر بنای سرپوشیده که برای مسکن و زندگی و یا فعالیت انسان و نگهداری حیوانات، کالا، ماشین آلات و… در نظر گرفته شده است.
واحد مسکونی: یک یا چند اطاق که به یکدیگر ارتباط داشته ولی از نقطه نظر ساختمانی با سایر اتاق‌هائی که در آن ساختمان قرار دارد مجزا باشد و در عین حال یک واحد مجزای مستقل برای استغال دائمی خانوار یا تجهیزات لازم برای افراد از نقطه نظر خوابیدن و غذاخوردن باشد.
سطح ناخالص طبقات: سطح ناخالص طبقات عبارتست از جمع کل مساحت طبقات ساختمان با احتساب دیوارهای خارجی.
ضریب سطح طبقات: نسبت سطح ناخالص طبقات ساختمان ساختمان به سطح کل قطعه زمین.
عمران: اقدام به ساختمان و یا تغییر در ساختمان موجود یا سایر فعالیت‌های مشابه اعم از زیرزمین و یا روی زمین .
اضافات: هر نوع اقدامی که سطح ناخالص طبقات را اضافه نماید اعم از این که اضافات در داخل ساختمان صورت گیرد و یا در مجاورت آن یا در ارتباط با آن در قطعه زمین مربوط به ساختمان.
بَرِ اصلاحی: آن حدی از قطعه زمین که مشرف به گذر بوده و از قسمت عمق مستلزم عقب نشینی باشد.
بَر: حدی از قطعۀ زمین که مشرف به گذر باشد.
تفکیک: تبدیل و جدا سازی یک قطعه زمین به چند قطعه را تفکیک گویند.
افراز: مجزا نمودن سهم مشاع هر کی از شرکاء هر مِلک.
پارکینگ ساختمان: محل‌های لازم برای توقف خودرو که براساس ضوابط و معیارهای مصوب با توجه به نوع استفاده از ساختمان تعیین میشود.
پروانه ساختمان: مجوز شهرداری برای احداث بنا، تجدید بنا، تعمیر و تغییر اساسی در ساختمان.
پوستۀ طرح: حد نمائی بر گذر و یا کاربری‌های مورد نظر که در تعیی بر و کف مبنا قرار می‌گیرند.
پَخ: قاعدۀ مثلث متساوی الاضلاعی که دو ضلع آن از دو گذر متقاطع تشکیل شده و طول آن در دستور نقشه قید شده است.
ارتفاع ساختمان: فاصله عمودی بلندترین نقطه دست انداز پشت بام از شیب متوسط گذر.
تراکم ساختمانی: نسبت سطح زیر بنای ساختمان تقسیم بر کل مساحت زمین همان پلاک.
تراکم خالص مسکونی: نسبت تعداد جمعیت یک منطقه به مساحت اراضی مسکونی.
تراکم ناخالص مسکونی: نسبت تعداد جمعیت یک منطقه به مساحت کل زمین.
تعمیرات اساسی: هرگونه تعمیری که منجر به تعویض سقف یا ستون‌ها شود.
سطوح اشغال ساختمان: سطحی از یک قطعه زمین که توسط ساختمان یا بنائی اشغال شده باشد.
طرح تفضیلی: طرحی که براساس معیارها و ضوابط کلی طرح جامع شهر، یا کاربری اراضی شهر در سطح و نواحی مختلف شهر و موقعیت و مساحت هر یک از آنها و وضعیت دقیق و تفصیلی شبکه عبور و مرور، میزان تراکم جمعیت و تراکم ساختمانی در واحدهای شهری و حق تقدم مربوطه به مناطقب هسازی، نوسازی، توسعه و حل مشکلات شهری و موقعیت کلیه عوامل مختلف در آن طرح پیش بینی شده و نقشه‌ها و مشخصات مربوطه به مالکیت براساس مدارک ثبتی تهیه و تنظیم میشود.
مقیاس: میزان، تناسب، مقیاس نقشه، نسبت اندازه‌های ترسیم شده به اندازه‌های واقعی را مقیاس گویند.
پایان ساختمان: گواهی شهرداری مبنی بر اتمام ساختمان و منطبق با پروانه صادره از نظر اصول فنی، بهداشتی، ایمنی و سایر نظامات ضروری در ساختمان.
آجر رسی: از سیلیکات‌های آلومینیم به شکل مکعب که در قطعات نازک برای تیغه استفاده میشود.
