پاركینگ وسائل نقلیه
پاركینگ وسائل نقلیه محل توقف و نگهداری وسائل نقلیه هستند كه در فضاهای باز و بسته طراحی میشود. تعداد الزامی محل توقف خودرو برای تصرفهای مختلف بر حسب موقعیت آنها در شهر، در ضوابط طرحهای توسعه شهری تعیین میشود.
در پاركینگها و مسیر ورودی و خروج آنها دود، بو یا سر و صدای ناشی از حركت و توقف خودرو نباید مزاحم آسایش و آرامش ساكنین در ساختمان و اطراف آن باشد. امكان دسترسی به آب لوله كشی در كلیه پاركینگها ضروری است.
طراحی سرویس بهداشتی در پاركینگ ساختمانهای با ظرفیت بیش از ده واحد الزامی است. كلیه توقف گاههای سرپوشیده باید تا حد امكان به صورت طبیعی تهویه و در صورت كافی نبودن سطوح جهت تهویه طبیعی، با سیستم مكانیكی تهویه شوند.
انواع پاركینگ وسائل نقلیه در ساختمان
- توقف گاههای مختص وسائل نقلیه ساكنان و كاربران در ساختمان، پاركینگ خصوصی محسوب میشوند.
- توقف گاههای مختص تصرفهای عمومی و نیز پاركینگهائی كه امكان استفاده عموم از آنها میسر است، پاركینگ عمومی محسوب میشوند.
گروه بندی پاركینگها
توقف گاههای خودرو به سه گروه زیر تقسیم میشوند.
پاركینگ كوچك
دارای حداقل سه محل توقف خودرو
پاركینگ متوسط
دارای چهار تا حداكثر بیست و پنج محل توقف خودرو
پاركینگ بزرگ
دارای بیش از بیست و پنج محل توقف خودرو
در توقف گاههای متوسط و بزرگ سر پوشیده، ستونهای فلزی و بتونی باید مطابق با مباحث نهم و دهم مقررات ملی ساختمان در برابر حریق مقاوم شوند. در پاركینگها با استفاده از علائم هشدار دهنده در اطراف ستونها از امكان برخورد خودروها با ستونها جلوگیری بعمل آید.
پاركینگ سوئیچی
در پاركینگهای خصوصی به شرط عدم مزاحمت برای خودرو دیگر پیش بینی دو واحد محل توقف خودرو در پشت سر هم بلا مانع است، مشروط به آن كه فضای مانور كافی داخل پاركینگ وجود داشته باشد. در محاسبه تعداد محل توقف خودروها جهت تعیین گروه پاركینگ، پاركهای سوئیچی نیز منظور میشوند.
ورودی و شیب راهه در پاركینگها
عرض مفید درب ورودی (پشت تا پشت چهار چوب درب)، معبر ورودی و شیب راهه در پاركینگهای بزرگ حداقل شش متر و در پاركینگهای متوسط و كوچك حداقل سه متر است.
ورودبه پاركینگ اتوموبیل و خروج ازآن بایستی با سر انجام شود. در صورتی كه اختلاف سطح بین تراز ورودی و كف پاركینگ حداكثر پنجاه سانتی متر باشد ورود و خروج اتوموبیل با دنده عقب بلا مانع است. در طراحی اینگونه پاركینگها ایستگاه قبل از رمپ الزامی نیست. حداقل عرض مفید شیب راهه در حالت مستقیم ۳ مترو در حالت منحنی ۳/۵ متر است.
در چرخش شیب راهه پاركینگها شعاع منحنی بر داخلی رمپ حداقل سه متر است.
ملاك محاسبه طول رمپ منحنی، یك متر از بر داخلی رمپ به سمت محور آن است.
ضوابط مربوط به پارکینگ
اصل موضوع پارکینگ به مکان پارک خودرو و خارج شدن از آن بر میگردد. ضوابط ملاک عمل موجود برای این مهم به شرح زیر است.
فضای سر پوشیده لازم برای پارکینگ یک خودرو در یک خانه ویلایی به ابعاد ۳ × ۵ متر الزامی است.
زمانی که تأمین چند واحد پارکینگ مد نظر باشد.
- در این صورت ستون گذاری ساختمان بایستی تابع ضوابطی باشد تا امکان پارک بیشترین تعداد خودرو مهیا شود.
- برای تأمین یک واحد پارکینگ آکس به آکس دو ستون عرضی ۳ متر (سه متر) و آکس به آکس دو ستون طولی آن ۵ متر ( پنج متر ) الزامی است. در هر صورت عرض محل پارک کمتر از ۲/۵۰ متر نباشد.
- برای تأمین دو واحد پارکینگ به صورت مزاحم آکس به آکس دو ستون عرضی ۳ متر (سه متر) و طول آن ۱۰ متر (ده متر) الزامی است. در هر صورت عرض محل پارک کمتر از ۲/۵۰ متر نباشد.
- دو واحد پارکینگ به صورت مزاحم یعنی برای خروج خودروی عقب،خودروی جلویی مزاحم اوست و بایستی اول خودروی جلویی مزاحم خارج شود.
- برای تأمین دو واحد پارکینگ آکس به آکس دو ستون عرضی ۵ متر (پنج متر) و آکس به آکس دو ستون طولی آن نیز ۵ متر (پنج متر) الزامی است. در هر صورت عرض محل پارک کمتر از ۴/۵۰ متر نباشد.
- در این صورت راه ورود و خروج به عرض ۵ متر (پنج متر) الزامی است یا به عبارتی آکس به آکس دو ستون عرضی محل عبور ۵ متر (پنج متر) . در هر صورت عرض محل عبور کمتر از ۴/۵۰ متر نباشد.
- برای تأمین سه واحد پارکینگ آکس به آکس دو ستون عرضی ۷/۵۰ متر ( هفت و نیم متر) و آکس به آکس دو ستون طولی آن نیز ۵ متر (پنج متر) الزامی است. در هر صورت عرض محل پارک کمتر از ۷ متر نباشد.
- در هر حال بسته به نوع اسكلت ساختمان در آخر اجرا و تمام شده، برای یك واحد پاركینگ ۲/۵۰ متر، برای دو واحد پاركینگ و مانورها ۴/۵۰ متر و برای سه واحد پاركینگ ۶/۵۰ قابل قبول است.
- صدور پروانه جهت اضافه اشكوب مجاز نخواهد بود مگر اینکه در طرح ساختمانی و یا تغییرات آن حداقل تعداد محلهای پارکینگ مورد نیاز براساس معیارهای مشخص شده در ضوابط مربوطه پیش بینی شده باشد.
- تأمین پارکینگ در مازاد فضای باز جزء زیربنا محسوب نمیشود و به شرط آنکه مانور اتومبیل تامین باشد در مازاد فضای باز به ازای هر پانزده متر مربع یک واحد پارکنیگ قابل تامین است.
- رامپ پارکینگ در فضای باز ساختمان جزء زیربنا محسوب نخواهد شد.
- از هر خیابان فقط یک راه ورودی پارکنیگ مجاز خواهد بود، مگر اینکه طول بر زمین ۲۰ متر و بیشتر باشد که در این صورت میتوان از دو درب ورودی پارکینگ استفاده نمود.
- حداکثر ارتفاع تمام شده پیلوت تا ۲/۴۰ متر به شرط استفاده جهت پارکینگ بلامانع است و در صورتی که زیرزمین احداث نشود ارتفاع اولیه تا ۲/۶۰ متر به شرط اینکه سطح فونداسیون تا ۶۰ سانتیمتر پایینتر از گذر باشد بلامانع است.
- در صورتی که پروانه ساختمانی جهت احداث پیلوت و زیرزمین تواما صادر شود، ارتفاع تمام شده پیلوت تا ۲/۴۰ متر بلامانع بوده و در این حالت به جهت لوله کشیها مورد لزوم ارتفاع اولیه زیرزمین به شرط استفاده بر اساس پروانه تا ۳ متر و ارتفاع تمام شده ۲/۶۰ متر بلامانع است.
- پیش بینی راه ورودی پارکینگ رامپ از قسمت فضای آزاد ساختمانی بلامانع بوده و لیکن درهرحال راه ورودی جزء فضای پارکینگ ساختمان نخواهد بود.
- اجرای شیب مثبت جهت رامپ پارکینگ با رعایت ضوابط نورگیری زیرزمین و سایر مقررات بلامانع است.
- پارکینگهای مورد نیاز ساختمانها فقط در پیلوت، زیرزمین و مازاد فضای باز قابل تامین بوده و استفاده از فضای باز غیرمازاد جهت این منظور ممنوع است.
- پیش بینی دو واحد پارکینگ از مجموع پارکینگهای مورد نیاز پشت سر هم بلامانع است. (صرفا در پارکینگهای مسکونی) در اداری و تجاری به ازای هر پارکینگ میتوان در صورت امکان یک پارکینگ مزاحم قرار داد مشروط به اینکه مزاحم دیگر پارکینگها نباشد.
- عرض راه عبوری حداقل ۳متر پیش بینی شود.
- ارتفاع پارکینگ های بیش از ۱۰۰۰ متر مربع یا بیش از ۲۵ واحد می تواند تا ۳ متر پیش بینی شود.
- از نظر مقررات عمومی پارکینگ به لحاظ ابعاد (عمق، دهنه خالص محلهای پارک بر حسب زاویه) عرض خالص دسترسیها، حداقل شعاع، شعاع گردش رامپها در رابطه با ابعاد وسائل نقلیه استفاده کننده، استاندارهای بین المللی ملاک عمل است.
- حداکثر شیب رامپ ۱۵% خواهد بود.
- (زیرزمین پارکینگ) باید دارای دسترسی مستقیم به طبقات باشد، (پله، آسانسور)
- شعاع گردش رامپ ۶/۵۰ متر است.(شعاع قوس از آکس رامپ)
- چنانچه مساحت سطح پارکینگ بیش از ۱۰۰۰ متر مربع است، رامپ ورودی رفت و برگشت جداگانه مورد نیاز است و یا عرض رامپ باید حداقل ۵ متر باشد.
- برای پارکینگ معلول حداقل عرض مفید ۳٫۵۰ متر مورد نیاز است.
- برای کلیه موارد فوق طول ایست اتومبیل ۵ متر قابل قبول است.