کوتینگ موضعی
کوتینگ موضعی روشی است که در آن عمل پوششکاری با یک محلول الکترولیت غلیظ و بدون استفاده از مخازن غوطه وری انجام میگیرد. محلول در این ماده جاذب که دور استیلس پیچیده شده، نگهداری میشود و استیلس با سیم به منبع جریان متصل می شود. با اتصال سیم به منبع جریان به قطعه کار، مدار پوشش کاری موضعی تکمیل میشود و در اثر تماس قطعه کار با استیلس اشباع شده از محلول، پوشش کاری انجام میگیرد. روش پوشش کاری میتواند به صورت دستی، نیمه اتوماتیک یا اتوماتیک صورت پذیرد پوششکاری موضعی نسبت به فرآیندهای مشابه بازسازی قطعات، از قبیل پوششکاری مخزنی، جوشکاری، متال اسپری، یا پلاسما اسپری دارای مزیتهایی است.
بازسازی قطعات توسط پوششکاری موضعی
بازسازی قطعات توسط پوششکاری موضعی نسبت به روشهای متداول دیگر دارای مزایایی است. مهمترین مزیت بازسازی توسط روش پوششکاری موضعی، ایجاد سطح (لایه) محافظ بر روی قطعه جهت حفاظت از خوردگی، سایش و اصلاح ابعادی است. در چنین حالتی قطعه علاوه بر به دست آوردن ابعاد اصلی دارای پوشش بسیار مقاوم و مناسب با طول عمر بسیار بیشتر از جنس پایه خواهد بود. از مزایای بسیار عمده این روش، عملیات بازسازی قطعات بدون نیاز به دمونتاژ قطعات سنگین و پیچیده است. در این شرایط میتوان قطعات سنگین آسیب دیده، مانند محلهای ژورنالهای روتورهای توربین و ژنراتور، محل سیل استریپهای روتورها، میل لنگهای سنگین و … را در محل، مورد بازسازی قرار داد.
از مزایای دیگر این روش، دقت ابعادی بسیار بالای آن است که میتواند پوشش با ضخامت کنترل شده ۵-۰/۰۰۵ میلیمتر را ایجاد نماید. بنابراین در موارد خاص حتی میتوان در بازسازی قطعات به گونهای عمل نمود که نیاز به پروسه سنگ یا پولیش وجود نداشته باشد.
در پوششکاری موضعی قابلیت پوشش دهی در محدوده ضخامتهای بسیار کم از ۰/۰۰۱ – ۳ میلیمتر وجود دارد. از این ضخامت به بالا به لحاظ اقتصادی بهتر است از پروسه جوشکاری کمک گرفته شود ولی هر گاه ارزش قطعه بگونهای باشد که پروسه جوشکاری مشکل ایجاد نماید، میتوان با هزینه بیشتر از پروسه پوششکاری موضعی بدون محدودیت ضخامت استفاده نمود.
خواص پوشش
حدود ۷۵ نوع عنصر و آلیاژ قابلیت پوشش بر روی قطعات گوناگون را دارا هستند. خواص این نوع پوششها با خواص فلزات کار شده قابل مقایسه است. خواص مکانیکی عناصر و آلیاژهای پوشش داده شده در بعضی از موارد، متفاوت از فلزات کار شده است. مثلاً فلز کروم کار شده دارای سختی بوده و لیکن پوشش کرم میتواند سختی ۷۵ راکول سی را ایجاد نماید. در این حالت به دلیل دارا بودن تنش داخل ساختار سطح پوشش به صورت شبکههای MICRO CRACK آزاد شده مهستند که کاملاً مناسب جهت استفاده در محلهای مقاوم به سایش و روغنکاری مانند محل ژورنال بلبرینگها ، داخل سیلندرهای موتورها، روی رینگ، پیستون و … هستند.
نکات مهم در بازسازی قطعات
چسبندگی بالا
در این روش بدلیل چسبندگی بسیار بالا (قابل مقایسه با روش جوشکاری) روش مطمئن و استاندارد شده جهت بازسازی قطعات است.
هزینههای اندک بازسازی
در این روش بدلیل دمونتاژ نشدن قطعات یا بازسازی موضعی قطعات، هزینههای کلی بازسازی در مقایسه با مزایای مرتبط بسیار اندک است.
استاندارد نمودن محل بازسازی
استفاده از قطعات استاندارد قابل استفاده برای کلیه واحدها میتواند کاهش تعداد نگهداری لوازم یدکی و جلوگیری از زیان انباشت سرمایه (راکد ماندن سرمایه) به دلیل نگهداری قطعات غیر استاندارد را در پی داشته باشد.
طول عمل بیشتر قطعات درگیر
به دلیل استفاده از پوششهای مقاوم طول عمر قطعات افزایش یافته و در نتیجه هزینههای تعویض و زمان توقف واحد و دستمزد تعمیرات کاهش مییابد.
جلوگیری از کاهش مقاومتهای مکانیکی
بر خلاف روشهای دیگر بازسازی در این روش به دلیل عدم نیاز به برداشت ماتریال در محل تخریب، کاهش مقاومت مکانیکی قطعات را به همراه نخواهد داشت.
عدم تغییر ساختار قطعات
به دلیل استفاده از درجه حرارت پایین زیر ۷۰ درجه در پروسه بازسازی هیچگونه آسیبی به قطعات حساس تحت بازسازی وارد نخواهد شد.
ضخامت کم بازسازی تا ضخامت بالا
به دلیل توانایی ایجاد لایههای مقاوم و بسیار نازک، در مواقعی که نیاز به بازسازی قطعات بالا بسیار نازک است، فقط این روش جوابگو است. مثلاً هرگاه محل ژورنال شافت و در نتیجه کلیرنس یاتاقانها از حداکثر مجاز افزایش یابد، میبایست بازسازی با لایه بسیار نازک و مقاوم تا حد دهم میلیمتر صورت پذیرد، در این حالت روشهای مرسوم قادر به انجام عملیات بازسازی بدون برداشت ماتریال از روی قطعه اصلی نیستند.
نمونههایی از قابلیت بازسازی توسط این روش
توربینهای گاز زمینی و هوایی
پوشش و بازسازی بر روی دندههای گیربکس، نوک پرههای کمپرسور و توربین، جوینتهای افقی، ژورنالها، محل سیل آببندی با ترکیبات کادمیوم، کروم ، نیکل، کبالت یا روی.
یاتاقانها
بازسازی قطر داخلی یا خارجی یاتاقانهای بابیتی و یا بلبرینگها جهت اصلاح ابعادی و بهبود خواص خوردگی و سایش با ترکیبات نیکل، کروم، کادمیوم، قلع و سرب.
هوزینگ یاتاقانها
اصلاح ابعادی و بازسازی نقاط تخریب توسط ترکیبات نیکل و مس.
باس بارها
جهت بازسازی محل تخریب باس بارهای آلومنیومی و مس بازسازی با ترکیبات قلع و یا نقره به کار میرود.
کوموتاتورها و اسلیپ رینگها
بازسازی جهت بهبود خواص سایش، کاهش ضریب اصطکاک و خواص انتقال حرارت و جریان با ترکیبات نقره، کروم، نیکل، مس و کبالت.
موتورهای الکتریکی
بازسازی و اصلاح ابعادی خواص ژورنالها با ترکیبات نیکل، قلع و مس. الکترونیک و کنتاکتها با ترکیبات نیکل، طلا، نقره، رهودیوم و روتانیوم.
واحدهای تولید هیدروژن کلر و آب ژاول
بازسازی و ترمیم پوششهای آندهای تیتانیومی با ترکیبات پلاتینیوم، روتانیوم، ایریدیوم، رهودیوم و تیتانیوم.
قطعات سبک و سنگین
کلیه قطعات سنگین و سبک صنایع به گونهای که تحت اثر خوردگی و سایش، تغییر ابعاد داده باشند و نیاز به بهبود سطح داشته باشند.