کسورات قراردادهای عمرانی

کسورات قراردادهای پیمانکاری شامل ۳ %مالیات تکلیفی(از ابتدای سال ۹۵ این مالیات حذف شده است)، ۵٪ سپرده حق بیمه و ۱۰٪ سپرده حسن انجام کار است. سپرده حق بیمه و سپرده حسن انجام کار پس از پایان کار و ارائه مفصل حساب به پیمانکار عودت داده می‌شود. طبق ماده ۳۸‌ قانون تامین اجتماعی و تبصره الحاقی آن کارفرما باید‌‌ اولاً قسط آخر قرارداد پیمانکار و ۵٪ سپرده حق بیمه را تا زمان ارائه حساب سازمان نزد خود نگهداری نماید.‌ ثانیاً کارفرما ‌‌باید قرارداد‌هایی که یک سال از تاریخ خاتمه یا تعلیق‌ یا فسخ آنها گذشته و پیمانکار از ارائه حساب اجتناب نموده‌ به سازمان مراجعه نموده و ضمن اعلام فهرست مشخصات مقاطعه کار و مهندسین مشاور از محل ۵ %کل کار و آخرین قسط نگهداری شده‌، جهت پرداخت حق بیمه کارکنان شاغل در قرارداد را به سازمان پرداخت نمایند.

‌انواع کسورات در صورت‌ وضعیت قراردادهای پیمانکاری

کسورات پرداخت‌ها در قراردادهای پیمانکاری شامل مو‌ارد زیر است.

• کسر تضمین حسن انجام کار
• کسر پیش‌پرداخت
• کسر بیمه
• کسر مالیات
• کسر مالیات بر ارزش‌افزوده
• کسورات حقوقی مربوط به شرایط عمومی قرارداد

کسر تضمین حسن انجام کار

طبق ماده ۳۵ شرایط عمومی‌۴۳۱۱ (تضمین حسن انجام کار) از مبلغ هر پرداخت به پیمانکار، معادل ۱۰ درصد به‌ عنوان تضمین حسن انجام کار کسر و در حساب سپرده نزد کارفرما نگهداری می‌شود. نصف این مبلغ پس از تصویب صورت‌ وضعیت قطعی طبق ماده ۴۰ و نصف دیگر آن پس از تحویل قطعی، با رعایت مواد ۴۲ و ۵۲ مسترد می‌شود.

مطابق ماده ۵ آیین‌نامه تضمین برای معاملات دولتی، بابت تضمین حسن انجام کار معادل ده درصد (۱۰%) از هر پرداخت (صورت‌ وضعیت موقت، تعدیل، مابه‌التفاوت و پرداخت‌های مشابه) کسر و در حساب سپرده نگهداری می‌شود. هشتاد درصد (۸۰%) مبالغ سپرده حسن انجام کار درازای تضمین نوع الف، ب و ه مندرج در ماده (۳) آیین‌نامه تضمین برای معاملات دولتی، به پیمانکار بازگردانده می‌شود.

اگر در قرارداد به‌گونه‌ای دیگر آمده باشد به همان شکل عمل خواهد شد.

کسر پیش‌پرداخت

طبق آیین‌نامه تضمین برای معاملات دولتی مبلغ پیش‌پرداخت معادل ۲۰ درصد مبلغ اولیه پیمان است.

مبلغ پیش‌پرداخت حداقل در سه قسط به شرح زیر درازای تضمین به نفع دستگاه اجرایی بدون کسورات قانونی پرداخت می‌شود. قسط اول معادل هشت درصد پس از تحویل کارگاه، قسط دوم معادل شش و نیم درصد پس از تجهیز کارگاه لازم برای شروع عملیات و قسط سوم معادل ۵/۵ درصد پس از انجام سی درصد مبلغ اولیه پیمان طبق صورت‌وضعیت‌های موقت بدون محاسبه مصالح پای‌کار.

پس از واریز اقساط اول و دوم پیش‌پرداخت، معادل چهارده نیم درصد (۱۴/۵%) از مبلغ ناخالص تمام‌ صورت‌وضعیت‌های موقت (به‌استثنای تعدیل، مابه‌التفاوت مصالح و پرداخت‌های مشابه) کسر می‌شود و برای واریز قسط سوم معادل هشت درصد (۸%) علاوه بر چهارده و نیم درصد (۱۴/۵%) یادشده از صورت‌وضعیت‌ها کسر می‌شود به‌نحوی‌که مبلغ پیش‌پرداخت تا آخرین صورت‌وضعیت موقت مستهلک شود. در صورت ضرورت تأدیه پیش‌پرداخت در بیشتر از سه قسط ‌یا تفکیک پیش‌پرداخت به بخش‌های مختلف کار، اقساط پیش‌پرداخت و نحوه واریز آن‌ها، باید در شرایط خصوصی پیمان درج شود.

کسر بیمه تأمین اجتماعی

‌شرط قراردادهای عمرانی

قراردادهای عمرانی باید دو شرط زیر را دارا باشند.

1. قرارداد بر اساس فهرست بهاء پایه سازمان برنامه‌وبودجه (قراردادهای پیمانکاری) با ضوابط تیپ سازمان مزبور (قراردادهای مشاوره‌ای) منعقدشده باشد.
2. تمام یا قسمتی از بودجه عملیات از محل اعتبارات عمرانی دولت (اعتبارات عمرانی ملی، منطقه‌ای، استانی تأمین‌شده باشد).

حق بیمه در قراردادهای عمرانی

حق بیمه قراردادهای پیمانکاری (اجرایی) مقطوعاً ۶ درصد ناخالص کارکرد به‌علاوه ۶ دهم درصد به‌عنوان بیمه بیکاری جمعاً به میزان ۶/۶ درصد ناخالص کارکرد هست (۶/۱ درصد سهم پیمانکار و ۵ درصد سهم کارفرما).

حق بیمه در قراردادهای غیر عمرانی

• حق بیمه قراردادهایی که در اجرای آن‌ها تهیه مصالح مصرفی کلاً به عهده و هزینه پیمانکار هست و یا موضوع قرارداد ارائه خدمات بوده و نوع کار ایجاب نماید که کلاً به‌صورت مکانیکی انجام گیرد به میزان هفت درصد ناخالص کل کارکرد به‌علاوه بیمه بیکاری و درمجموع برابر ۷٫۷۸ درصد ناخالص کل کارکرد خواهد بود.

• حق بیمه کلیه قراردادهای دستمزدی و خدماتی غیر مکانیکی به میزان پانزده درصد ناخالص کل کارکرد به‌علاوه بیمه بیکاری و درمجموع برابر با ۱۶٫۶۷ درصد ناخالص کل کارکرد خواهد بود.

کسر مالیات

مطابق با ماده ۱۰۴ قانون مالیات‌های مستقیم، سه درصد (۳%) از مبلغ هر پرداخت به‌عنوان علی‌الحساب مالیات کسر خواهد شد.

مالیات بر ارزش‌ افزوده

طبق ضابطه نحوه اعمال مالیات بر ارزش‌افزوده در قراردادهای مهندسان مشاور و پیمانکاران (با شماره ۹۴۷ مورخ ۲۲/۰۱/۱۳۸۸)، مالیات بر ارزش‌افزوده بر عهده کارفرما خواهد بود. مقدار آن در سال ۱۳۹۴ برابر با ۹ درصد است.

خسارات قراردادی

‌بند و ماده ۱۷ شرایط عمومی پیمان (کارکنان)

پیمانکار متعهد است که دستمزد کارگران خود را طبق قانون کار مرتباً پرداخت کند. درصورتی‌که در پرداخت دستمزد کارگران تأخیری پیش آید، مهندس مشاور به پیمانکار اخطار می‌کند که طلب کارگران را پرداخت نماید. در صورت استنکاف پیمانکار، کارفرما می‌تواند دستمزد کارگران را برای ماه یا ماه‌هایی که صورت‌وضعیت آن به پیمانکار پرداخت‌شده است، طبق کارنامه‌های کارگری که در دست کارگران و دارای امضای رئیس کارگاه است، با توجه به پرداخت‌های علی‌الحساب که به آن‌ها شده است، با حضور نماینده مهندس مشاور و پیمانکار، از محل مطالبات پیمانکار پرداخت کند و مبلغ پرداختی را به‌اضافه ۱۵ درصد، به‌حساب بدهی پیمانکار منظور نماید و اگر مطالبات پیمانکار کافی نباشد، از محل تضمین‌های پیمانکار تأمین کند. درصورتی‌که نماینده پیمانکار، باوجود اخطار مهندس مشاور، از حضور برای پرداخت‌ها خودداری کند، کارفرما پرداخت مزبور را انجام می‌دهد، بدون اینکه پیمانکار حق اعتراضی بر این عمل و مبلغ پرداختی و تعداد کارگران و میزان استحقاقی آنان داشته باشد. در صورت تکرار تأخیر در پرداخت دستمزد کارگران به مدت پیش از یک ماه، برای ماهی که صورت‌وضعیت آن پرداخت‌شده است، کارفرما می‌تواند پیمان را فسخ نماید.

بند ح ماده ۲۱ شرایط عمومی پیمان (حفاظت از کار و شخص ثالث، بیمه کار، مراقبت‌های لازم)

هرگاه پیمانکار در اجرای تمام یا قسمتی از موارد درج‌شده در این ماده سهل‌انگاری یا کوتاهی کند و از انجام تعهداتی که طبق آن به عهده گرفته است خودداری نماید، کارفرما حق دارد آن تعهدات را به‌جای پیمانکار انجام دهد و هزینه‌های انجام‌شده و خسارت واردشده را به‌اضافه ۱۵ درصد به‌حساب بدهی پیمانکار منظور کرده و از مطالبات وی کسر نماید.

ماده ۲۳ شرایط عمومی پیمان (حفاظت تأسیسات زیربنایی و تغییر وضع آن‌ها)

پیمانکار باید عملیات موضوع پیمان را به نحوی اجرا کند که به تأسیسات زیربنایی موجود در کارگاه، مانند خطوط آب برق، گاز، مخابرات و مانند این‌ها، آسیبی وارد نشود. هرگاه در اثر عمل پیمانکار، به تأسیسات یادشده صدماتی وارد شود، پیمانکار متعهد است که هزینه ترمیم و برقراری مجدد آن‌ها را بپردازد. هرگاه پیمانکار نسبت به جبران خسارت واردشده اقدام و فوری به عمل نیاورد، کارفرما می‌تواند به هر طریق که مصلحت بداند، برای رفع نقص و خسارت اقدام کند و هزینه آن را به‌اضافه ۱۵ درصد به‌حساب بدهی پیمانکار منظور کند و پیمانکار، از این بابت، حق هیچ‌گونه اعتراضی ندارد.

ماده ۲۴ شرایط عمومی پیمان (طلب پیمانکاران جزء)

هرگاه در پرداخت مطالبات پیمانکاران جزء، با توجه به شرایط درج‌شده در پیمان آن‌ها، تأخیری روی دهد، درصورتی‌که پیمانکار جزء، تعهدات خود را بر اساس پیمان تنظیمی خود با پیمانکار کاملاً انجام داده و کار او موردقبول و تأیید مهندس مشاور باشد، کارفرما می‌تواند بنا بر تقاضای پیمانکار جزء با حضور نماینده پیمانکار، به کار او رسیدگی کند. اگر در اثر این رسیدگی، پیمانکار جزء طلبکار شود و پیمانکار از پرداخت آن خودداری کند، کارفرما حق دارد طلب پیمانکار جزء را برای کارهایی که صورت‌وضعیت آن به پیمانکار پرداخت‌شده است، از محل مطالبات پیمانکار بپردازد. درصورتی‌که با اخطار کارفرما، پیمانکار یا نماینده او برای رسیدگی حاضر نشوند، کارفرما رسیدگی می‌نماید و به شرح پیش‌گفته عمل می‌کند و این عمل قطعی و غیرقابل‌اعتراض است. هرگاه پس از فسخ یا خاتمه پیمان، پیمانکاران جزء مطالباتی از پیمانکار داشته باشند، مهندس مشاور و کارفرما، به شرح پیش‌گفته موضوع را رسیدگی می‌نمایند. اگر پس از رسیدگی و تهیه صورتحساب نهایی، پیمانکار مطالباتی داشته باشد، کارفرما می‌تواند طلب پیمانکاران جزء را از محل مطالبات پیمانکار بپردازد.

کسورات قانونی قراردادهای پیمانکاری

کسورات قانونی قراردادهای پیمانکاری (خسارت قراردادی)