اسپیسر آرماتور
تاكنون ساخت و استفاده نامناسب اسپیسرها و نحوه نصب غلط آنها یكی از دلایل اصلی جابجایی آرماتورها و در نتیجه كاهش طول عمر مفید سازه‌های مسلح بوده است. اسپیسرهایی كه براساس استاندارد BS 7973-2 مورد استفاده قرار می‌گیرند، باید با استاندارد BS 7973-1 منطبق باشند. بارهای خاص، مانند بارهای وارده در هنگام ساخت، انبارها و قسمت‌هایی كه آرماتورها تراكم بالایی دارند، ممكن است بارهای بیش از حد به اسپیسرها وارد كنند. تحت این نوع از بارها، مهار مناسب را می‌توان با استفاده از اسپیسرهای خطی H به دست آورد.
اسپیسرها و چیرها به منظور حفظ پوشش مناسب آرماتورها، در اعضای سازه‌ای مسلح، است. هرجا كه امكان پذیر باشد، می‌توان از این اصول در اعضای پیش تنیده یا دیگر سازه‌ها استفاده كرد. ملزومات تولید اسپیسرها و چیرها شامل ابعاد، مشخصات، مقاومت بار نقطه‌ای و تغییر شكل دائم پس از اعمال بار و تعادل است.
پوشش
پوشش فاصله بین فولادهای مسلح كننده و نزدیكترین وجه بتن است. پوشش یا پوشش اسمی، پوششی كه به وسیله طراح تعیین شده و روی نقشه‌های سازه‌ای مشخص می‌شود. به خاطر اینكه پوشش حداقل ممكن است با پوشش اسمی اشتباه شود، نباید از آن استفاده كرد.
اسپیسر
قطعاتی كه برای حفظ پوشش، بین آرماتور و قالب یا سنگدانه قرار می‌گیرند و برای آرماتورها پوشش یا تكیه گاه ایجاد می‌كنند.
اسپیسرهای انتهایی
اسپیسرهایی كه برای قرارگیری در انتهای بتن در نظر گرفته شده‌اند.
اسپیسر خطی
اسپیسرهایی كه معمولاً از جنس پلاستیك یا میلگردهای سیمانی، غالباً با سطح مقطع ثابت هستند و برای مهار میلگردهای افقی به كار می‌روند.
اسپیسر دایره‌ای
اسپیسری كه دارای مقطع دایره‌ای بوده و عمود بر میلگردی كه به آن متصل شده، قرار می‌گیرد. برای حفظ پوشش اعضای قائم به كار می‌رود.
اسپیسر گیره‌دار
اسپیسری كه طراحی عملكرد گیره بخش اصلی طراحی آن است. اسپیسرهای گیره‌دار معمولاً از پلاستیك ساخته می‌شوند.
اسپیسر سیمی
اسپیسری كه به وسیله بست سیمی به آرماتور متصل می‌شود. اسپیسرهای سیمی معمولاً سیمانی هستند.
چیر
دارای اندازه‌های ۱۰ تا ۳۰۰ میلیمتر هستند و معمولاً از جنس سیم فولادی و منطبق بر استاندارد BS 4482 هستند. معمولاً در مهار آرماتورهای افقی
فوقانی یا برای جدا كردن آرماتورهای قائم در دیوارها استفاده می‌شود. چیرها می‌توانند به صورت منفرد، به هم پیوسته، یا دایره‌ای باشند.
چیرهای منفرد
چیرهایی كه براساس استاندارد با ارتفاع ۵۱ تا ۳۰۰ میلیمتر ساخته می‌شوند و برای مهار آرماتورها در یك نقطه به كار می‌روند.
چیرهای پیوسته
چیرهایی كه برای ایجاد خط مستقیم تكیه گاهی، با یك ارتفاع ثابت به كار می‌رود و معمولاً دارای ارتفاعی بین ۵۱ تا ۳۰۰ میلیمتر است. چیرهای پیوسته معمولاً دارای حداكثر طول ۲ متر هستند.
چیر دایره‌ای
چیر فولادی كه به صورت صاف به كارگاه منتقل شده و در محل به شكل دایره‌ای تبدیل می‌شود.
طبقه بندی اسپیسرها و چیرها و استفاده از آنها
طبقه بندی اسپیسرها و چیرهای مورد نیاز برای اهداف خاص باید منطبق بر جدول زیر باشد.
| طبقه بندی اسپیسر و چیر |
کاربرد |
| سبک |
برای ایجاد پوشش در اعضای قائم نسبت به نزدیک‌ترین وجه بتن، یا آرماتورهای افقی در بخش‌های کوچکی که در معرض رفت و آمد نیستند. این نوع برای آرماتورهای بزرگتر از ۱۶ میلیمتر مناسب نیست. |
| معمولی |
برای ایجاد پوشش آرماتورهایی که اندازه آنها بیش از ۲۰ میلیمتر یا کمتر است. |
| سنگین |
برای ایجاد پوشش آرماتورهایی که اندازه آنها بیش از ۲۰ میلیمتر است. |
| چیر |
برای مهار آرماتورهای فوقانی دال‌ها، به منظور ایجاد پوشش مناسب در آرماتورها و جدا کردن آنها |
اسپیسرها می‌توانند از سه نوع ماده اصلی پلاستیك، موادسیمانی و مفتول‌های فولادی ساخته شوند. مواد ساخت باید دوام یكسانی هنگام قرار گیری در بتن داشته باشند. اسپیسر یا چیر نباید هیچ آسیبی برای بتن یا آرماتور ایجاد كند.
اسپیسرهای غیرسیمانی باید طوری باشند كه هر مقطع عمود بر میلگرد حداقل دارای % ۲۵۵ فضای خالی باشد.
مشخصات چیرهای فولادی
زمانی كه از چیرهای فولادی در سطح خارجی بتن استفاده می‌شود باید انتهای هر چیر را با یك كلاهك محافظ مانند غلاف‌های پلاستیكی، به طول حداقل ۵۰ سانتیمتر پوشاند. چیرهای به هم پیوسته و دایره‌ای باید دارای مفتول‌های فوقانی و تحتانی با اندازه و كیفیت یكسان باشد. اگر ارتفاع چیر بیش از ۱۵۰۰ میلیمتر باشد، الزامات استاندارد انگلیسی حتماً باید برآورده شود.
تعیین ابعاد پوشش
ابعاد پوشش اسمی اسپیسر باید همواره روی آن درج شود. هرجا كه امكان پذیر باشد، به عنوان بخشی از فرآیند ساخت، ابعاد پوشش اسمی باید
روی اسپیسر نشان داده شود. اسپیسرهای تك پوششی مناسب‌تر هستند.
پایداری
پایداری اسپیسر گیره‌دار نسبت به اسپیسر گیره‌دار دایره‌ای باید به وسیله شعاع چرخشی حداقل ۵ میلیمتر بزرگتر از پوشش مورد نیاز، چه به موازات آرماتور مسلح كننده و چه عمود بر آن، تامین شود. اسپیسرهای دایره‌ای گیره‌دار به حداقل شعاع دوران عمود بر میلگرد نیازی ندارند. پایداری به وسیله طول برجستگی موازی با میلگرد، تامین می‌شود.
