نشریه شماره ۲۳۷
نشریه شماره ۲۳۷ با عنوان راهنمای بهره‌برداری و نگهداری تصفیه خانه‌های فاضلاب شهری منتشر شده است. تصفیه خانه‌های فاضلاب شهری عموماً به منظور بهبود نسبی کیفیت فاضلاب‌ها ساخته می‌شوند.
کیفیت فاضلاب‌های تصفیه شده، آماده برای دفع یا مصرف مجدد در کشاورزی است. این کیفیت طبق ضوابط ویژه مربوط به وضعیت زیست محیطی آب‌های پذیرنده و با توجه به موازین حفظ توسعه پایدار تعیین می‌شود. همچنین کیفیت در ارتباط با عواملی چون خصوصیات منابع آب (خودپالایی)، برنامه آمایش سرزمین، ویژگی‌های زیست محیطی و حفظ کیفیت مطلوب زندگی، تغییر می‌پذیرد.
اهداف نشریه شماره ۲۳۷
هدف از نگهداری و بهره‌برداری از تصفیه خانه‌های فاضلاب، حفظ تاسیسات و تجهیزات تصفیه خانه به منظور میسر شدن بهره‌برداری بهینه است. برای دستیابی به این هدف توجه به موارد زیر ضروری است، ضمن آنکه این هدف به لحاظ حفظ سرمایه گذاری ملی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
- برنامه‌ریزی
- سازمان دهی
- استخدام نیروهای مناسب و بهینه سازی آنها
- رعایت دستورالعمل‌های استاندارد در مورد نگهداری و تعمیرات
- رعایت دستورالعمل‌های ویژه ارائه شده توسط مشاور
- رعایت دستورالعمل‌های خاص ارائه شده از سوی سازندگان
- ایجاد سیستم مدرن نگهداری و تعمیرات
- رعایت استانداردهای ایمنی و زیست محیطی
دامنه کار نشریه شماره ۲۳۷
نشریه شماره ۲۳۷ به منظور استاندارد کردن هر چه بیشتر بهره‌برداری و نگهداری از تصفیه‌خانه‌های فاضلاب در کشور تدوین شده است. در این راهنما فرایندهای عمده در تصفیه‌خانه‌های فاضلاب در کشور شرح داده شده، سپس دشواری‌های بهره‌برداری در هر فرایند و روش های رفع آنها بیان شده و در نهایت برخی اقدامات ضروری در کنار عملیات تصفیه شامل رکوردبرداری، گزارش عملیات و رعایت موازین ایمنی بهره‌برداری معین شده اند. فرایندهای مورد بحث در این راهنما به شرح زیر است.
- آشغالگیری، دانه‌گیر، ته نشینی، شناورسازی
- ضدعفونی فاضلاب توسط کلر
انواع عملیات تصفیه فاضلاب
در غالب استانداردهای رایج جهانی، عملیات تصفیه در تصفیه خانه‌های فاضلاب بر اساس عملکرد به سه گروه متمایز دسته بندی شده‌اند.
تصفیه اولیه
کلیه عملیات تصفیه فاضلاب‌هایی که در آنها فرایندهایی برای حذف قابل توجه مواد جامد معلق قابل ته نشینی و مواد شناور به کار گرفته می‌شود و حذف مواد جامد محلول در آنها انجام نمی‌پذیرد.
تصفیه ثانویه
کلیه عملیات تصفیه فاضلاب‌هایی که در آنها فرایندهایی برای حذف مواد معلق کلوئیدی، مواد جامد محلول و همچنین حذف مواد آلی توسط تصفیه بیولوژیکی به کار گرفته می‌شود.
تصفیه تکمیلی
کلیه عملیات تصفیه فاضلاب‌هایی که در آنها پس از تصفیه ثانویه، روش‌هایی برای حذف مواد آلی محلول باقیمانده، مواد معدنی باقیمانده و مواد جامد معلق باقیمانده توسط فرایندهایی مانند صاف سازی، فرایندهای شیمیایی، حذف کربنی، فرایندهای بیولوژیکی، الکترودیالیز یا اسمز معکوس استفاده شده است.
فهرست مطالب نشریه شماره ۲۳۷
استاندارد حاضر در سه بخش جدا از یکدیگر ارائه شده است. بخش اول به کلیاتی در خصوص بهره‌برداری و تصفیه مقدماتی تخصیص داده شده است. بخش دوم شامل تصفیه ثانویه، تصفیه و دفع لجن و بالاخره سایر عملیات جنبی و بخش سوم شامل روش‌های مختلف تصفیه طبیعی است. این نشریه در برگیرنده بخش نخست است.
نشریه شماره ۲۳۷ در ده فصل و ۹۶ صفحه توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی منتشر شده است. در این نشریه تنها فرایندهای دخیل در تصفیه مقدماتی شامل آشغالگیری، دانه‌گیری، ته‌نشینی و شناورسازی مطرح است.
اوضاع عملیات تصفیه فاضلاب
ویژگی‌های فاضلاب
- ویژگی‌های فیزیکی فاضلاب
- میکروارگانیسم‌های بیماری زا در فاضلاب
- ترکیب شیمیایی
- نمونه‌برداری
- اصول نظری نمونه‌برداری‌ها
تصفیه مقدماتی
- آشغالگیر
- افت فشار در آشغالگیرها
- سرعت جریان فاضلاب در کانال آشغالگیر
- سیستم‌های کنترل
- روش‌های آشغالرویی در آشغالگیرها
- بهره‌برداری متعارف
- دشوارهای بهره‌برداری
- برنامه‌ریزی برای نگهداری و تعمیرات
- دفع آشغال
- بازده آشغالگیرها
- نکات ایمنی
حوض‌های دانه‌گیری
- تعریف دانه
- اهداف دانه‌گیری
- سرعت افقی جریان فاضلاب در حوض‌های دانه‌گیر
- روش‌های مختلف دانه‌گیری، تمیز کردن و بهره‌برداری از آنها
- دانه‌شویی
- انتقال دانه‌ها در داخل تصفیه خانه
- بهره‌برداری
- نگهداری و تعمیرات
- ملاحظات ویژه در تصفیه مقدماتی
- بو و کنترل آن
- کنترل کیفیت فاضلاب خام ورودی به شبکه فاضلاب
- توصیه‌های ایمنی
- تعیین مقدار دانه‌های حذف شده و مواد آلی همراه با آن
حوض ته نشینی
- ته نشینی
- شناورسازی
- عوامل موثر در ته نشینی
- عوامل موثر در شناورسازی
- تاثیر متقابل سایر واحدهای عمل کننده
- بهره‌برداری متعارف حوض ته نشینی
- کنترل فرایند
دشواری‌های بهره‌برداری از حوض ته نشینی
کنترل آزمایشگاهی
- اهمیت تصفیه فاضلاب و کنترل‌های کیفی آن
- آزمایش‌های کنترل مواد جامد
- تعیین مقدار اکسیژن محلول DO
- اکسیژن شیمیایی مورد نیاز برای تجزیه مواد آلی فاضلاب شهری COD
- تعیین تقریبی بار آلودگی‌های آلی تجزیه پذیر فاضلاب شهری در فرایند بیو شیمایی با آزمایش BOD
- آزمایش‌های فرایندهای انعقاد-لخته سازی و ته نشینی
- آزمایش‌های تعیین مقدار روغن و چربی
- کنترل عناصر و مواد مزاحم (ریز آلاینده‌ها)
تعمیرات و نگهداری
- تعمیرات برنامه‌ریزی شده آشغالگیرها
- تعمیرات برنامه‌ریزی شده حوض‌های دانه گیر
- تعمیرات حوض‌های ته نشینی اولیه
جستجوی نشریه‌ها و معیارهای فنی
