نشریه شماره ۱۲۹

نشریه شماره ۱۲۹ با عنوان ضوابط فنی بررسی و تصویب طرح‌های فاضلاب شهری در سال ۱۳۷۳ منتشر شده است. هدف از تهیه نشریه شماره ۱۲۹، کمک به دستگاه‌های تصویب کننده طرح‌های تصفیه فاضلاب شهری در بررسی و تصویب این طرح‌ها است. این نشریه از طریق تعیین حدود مبانی طراحی و ضوابط متعارف می‌تواند راهنمای مناسبی برای طراحان باشد.

این نشریه، بعضی از طرح‌های تصفیه فاضلاب شهری را پوشش نمی‌دهد. این طرح‌ها شامل مراحل مطالعاتی و خدماتی فنی است که ضمن اجرای کار یا پس از پایان عملیات، در دوران بهره‌برداری از تاسیسات انجام می‌گیرد.

فهرست مطالب نشریه شماره ۱۲۹

نشریه شماره ۱۲۹ در ده فصل و ۱۵۱ صفحه توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی تهیه و تنظیم شده است.

ارائه گزارش‌ها

گزارش توجیهی (مرحله یک)
اسناد و مدارک مرحله تشریحی (مرحله دو)
ارائه دستورالعمل‌ها و صورت وسایل

ملاحضات کلی در طراحی تصفیه خانه‌های فاضلاب

موقعیت تصفیه خانه
کیفیت پساب
طراحی (نوع تصفیه، بارهای طراحی، مجاری، تقسیم جریان و …)
جزئیات تصفیه خانه (تاسیسات کنار گذر، تخلیه واحدها، مصالح ساختمانی و …)
دفع فاضلاب تصفیه شده
تسهیلات ضروری (تامین انرژی اضطراری، تامین آب، تسهیلات بهداشتی و …)
ایمنی (نکات مهم در ارتباط با مواد شیمیایی خطرناک)
آزمایشگاه

پیش تصفیه

آشغالگیری
آشغال خرد کن
تجهیزات دانه گیری (موارد کاربرد، محل نصب، تعداد و نوع واحدها، نکات طراحی)
پیش هوادهی (تعدیل جریان، محل، نوع، ظرفیت و …)

وسایل اندازه‌گیری جریان

انتخاب وسایل اندازه‌گیری جریان
دقت وسایل اندازه‌گیری جریان
محل استقرار وسایل اندازه‌گیری دستگاه‌های ثبات

ته نشینی

ملاحضات کلی (تعداد واحدها، ترتیب قرار گرفتن واحدها، توزیع جریان، شکل حوض ته نشینی)
ملاحضات طراحی (ابعاد، بار سطحی، سر ریزها، لبه سطوح واقع در زیر آب و …)
جمع آوری و انتقال کفاب و لجن
تسهیلات حفاظتی و خدماتی

جمع آوری، تصفیه و دفع لجن

ملاحضات طراحی (انتخاب فرایند)
تغلیظ لجن
تثبیت لجن
تلمبه‌های لجن و لوله‌کشی
گرفتن آب از لجن
دفع لجن فاضلاب شهری در زمین
سایر روش‌های رفع لجن

تصفیه بیولوژیکی

تصفیه به روش لجن فعال (پیش تصفیه، هوادهی، لجن برگشتی و …)
صافی‌های چکه‌ای (نکات هیدرولیکی، مصالح بستر، سیستم زهکشی و …)
صفحات بیولوژیک دوار (حفاظت در زمستان، تعیین ابعاد، ضریب اطمینان در طراحی)
سایر روش‌های تصفیه بیولوژیکی

استخرهای تثبیت

گزارش مطالعات مهندسی
انواع استخرهای تثبیت
مبانی طراحی (استخرهای هوادهی شده، استخرهای هوازی، مجموعه مرکب استخرها و …)
تعداد استخرها
شکل استخرها
تصفیه اضافی
جزئیات ساختمانی استخرها

ضدعفونی کردن

کلرزنی
ازون زنی
استفاده از اشعه ماوراء بنفش

فرایندهای تکمیلی تصفیه

جدار کردن فسفر به روش شیمیایی
استفاده از صافی‌های پربار (انواع صافی، شستشوی معکوس، مصالح بستر صافی و …)
صاف سازی با توری ریزبافت (جنس صافی، ظرفست صافی، متعلقات صافی و …)

بخشی از مطالب مندرج در نشریه شماره ۱۲۹

در تهیه طرح‌های تصفیه فاضلاب شهری عموماً دو مرحله مطالعاتی مشخص و متمایز از یکدیگر، شامل مراحل توجیهی و تشریحی وجود دارد.

مرحله توجیهی شامل موارد زیر است.

بررسی‌ها و مطالعات
تعیین و انتخاب مبانی اصلی طرح
شناخت نیازمندی‌ها
بررسی راه حل‌های مناسب و انتخاب مناسب‌ترین گزینه
هیه طرح مقدماتی تاسیسات مورد نظر
برآورد مقدماتی هزینه

مرحله تشریحی به طور کلی شامل کلیه اقدامات و خدمات لازم برای تهیه نقشه‌های اجرایی است. این مرحله بر مبنای طرح مقدماتی مصوب، مشخصات فنی و کلیه اسناد و مدارک پیمان است. بر مبنای آن می‌توان اقدام به اجرای طرح نمود.

در انتخاب محل تصفیه خانه باید موارد زیر را در نظر گرفت.

فاصله از نواحی مسکونی با در نظر گرفتن ضوابط جاری
جهت بادهای غالب
راه‌های دسترسی
وجود اراضی کافی برای توسعه آینده
وضع زمین از نظر استهلاک
دسترسی به محل تامین انرژی

موقعیت تصفیه خانه نسبت به خطوط و تاسیسات ورودی فاضلاب باید در نقشه‌ای با مقیاس مناسب نشان داده شود. این نقشه شامل وضعیت توپوگرافی محل نیز است، به طوری که موقعیت تصفیه خانه را نسبت به رودخانه‌ها، مسیل‌ها، عوارض مهم طبیعی و محل تخلیه فاضلاب تصفیه شده نشان دهد.