قیر زدگی
قیر زدگی تشکیل یک لایه نازک مصالح قیری بر روی سطح روسازی است که عموماً موجب براق شدن سطح و قابلیت انعکاس نور توسط سطح روسازی میشود که این سطح معمولاً تا حدودی چسبناک است. قیر زدگی به دلیل وجود قیر بیش از حد در مخلوط آسفالتی، استفاده بیش از حد از آب بندهای قیری، درصد فضای خالی کم در مخلوط آسفالتی یا ترکیبی از عوامل ذکر شده به وجود میآید. زمانی که هوا گرم است، قیر موجود در مخلوط آسفالتی فضای خالی مخلوط آسفالتی را پر نموده و سپس به سطح روسازی راه مییابد. به دلیل اینکه فرآیند حرکت (جابجایی) قیر به سطح روسازی فرایندی برگشت ناپذیر است، قیر در اثر سرد شدن هوا به جای قبلی خود باز نمیگردد و در سطح روسازی باقی میماند.
در صورتی که قیر زدگی در وضعیتی بسیار ملایم و تنها در چند روز معدود از سال مشاهده شود، قیر زدگی با شدت کم درجه بندی میشود. در این شرایط قیر به چرخ خودروها و کفش عابرین نمیچسبد.
در شرایط قیر زدگی با شدت متوسط قیر زدگی تا حدودی بافت سطح روسازی را تغییر میدهد و در چند هفته از سال قیر به کفش عابرین یا چرخ خودروها میچسبد.
در صورتی که در اکثر ایام سال قیر بر روی سطح روسازی به کفش عابرین و چرخ خودروهای عبوری بچسبد و همچنین اکثر سنگ دانهها با قیر پوشیده شوند قیرزدگی با شدت زیاد ارزیابی میشود.
شن زدگی و هوازدگی
هوازدگی و شن زدگی شامل از بین رفتن پوشش سطح روسازی در اثر حذف قیر و نمایان شدن سنگ دانهها است. این خرابی بیانگر آن است که یا قیر بکار رفته در روسازی به حد قابل توجهی سخت شده و یا مخلوط با کیفیت غیرقابل قبولی تهیه شده است. همچنین، شن زدگی ممکن است به دلیل نرم شدن بیش از حد آسفالت در اثر ریختن روغن بر روی آن رخ دهد. این موضوع میتواند به مرور زمان جدا شدن سنگ دانهها از محل خود و شن زدگی را به همراه داشته باشد.
در شدت کم این نوع خرابی، قیر شروع به از بین رفتن از روی سنگ دانههای روسازی مینماید. در برخی از مناطق سطح روسازی آغاز به چاله شدن مینماید. در صورتی که عامل اصلی این خرابی ریختن روغن باشد، لکههای روغن به وضوح بر روی روسازی مشاهده میشوند ولی سطح روسازی سخت است و نمیتوان به راحتی سکهای را درون روسازی فرو برد.
در شدت متوسط این نوع از خرابی سنگ دانهها و یا قیر تا حدودی از محل خود خارج شده است. بافت سطح روسازی به نحو ملایمی زبر شده و چالههای کوچکی در آن به چشم میخورد. در هنگامی که خرابی ناشی از ریخته شدن روغن باشد، سطح نرم است و میتوان سکهای را در آن فرو برد.
زمانی این نوع خرابی با شدت زیاد ارزیابی میشود که سنگ دانهها و قیر به نحو قابل توجهی از جای خود کنده شده باشند، بافت سطح روسازی بسیار زبر شده باشد و چالههای متعددی در روسازی مشاهده شود. چالههای به وجود آمده کمتر از ۱۰ میلیمتر قطر دارند و عمق آنها کمتر از ۱۳ میلیمتر است.
چالههای بزرگتر از این اندازه را عموماً به عنوان خرابی چاله شدن روسازی طبقهبندی مینمایند. زمانی که خرابی ناشی از ریختن روغن باشد، سنگ دانهها در جای خود کاملاً لق هستند و قیر توان چسبانندگی خود را کاملاً از دست داده است.
صیقلی شدن سطح
این خرابی در واقع ساییدگی سطح روسازی در اثر بارگذاری تکراری است. این نوع از خرابی عموماً در اثر بارگذاری ترافیک خودروها به وجود میآید. با این وجود گاهی تردد زیاد عابرین پیاده در پیادهروها و پارکینگها نیزاز عوامل به وجود آورنده این نوع از خرابی است. در این نوع از خرابی لبههای تیز سنگ دانههای درشت دانه از بین میرود و سطح تا حدودی لغزنده میشود.
یافتن این نوع از خرابی نیازمند بازرسی نزدیک سطح روسازی است. برخی از سنگ دانهها قابلیت ساییده شدن بیشتری نسبت به برخی دیگر از سنگ دانهها دارند که از منشأ زمین شناسی و کانیهای موجود در سنگها ناشی میشود. سنگ آهک و چرت بیش از سایر انواع سنگها قابلیت ساییدگی دارند و خرابی از نوع صیقلی شدن سطح در مخلوطهایی که با استفاده از این نوع سنگ دانه ساخته شدهاند، بیشتر است. عموماً در هنگام وقوع این خرابی، پوشش نازک قیر موجود بر روی سنگ دانهها کاملاً از بین میرود و سطح قابل لمس سنگ دانهها بسیار صاف و صیقلی میشود.
این موضوع موجب کاهش اصطکاک روسازی به نحوی بسیار چشمگیری میشود. از این کاهش اصطکاک ممکن است بتوان در روسازی پارکینگها صرف نظر نمود، اما این موضوع در روسازی راههای با سرعت بالا موضوع بسیار مهمی است و بایستی آن را در نظر گرفت. بهترین راهکار پیشگیری از این نوع خرابی، عدم استفاده از سنگ دانههایی است که به راحتی ساییده میشوند. روسازیهایی که صیقلی شدن سنگ دانهها در آنها با شدت زیاد رخ داده است، را میتوان با احداث رویه و یا تراش و جایگزینی سطح معیوب اصلاح نمود.
ترمیم خرابیهای سطحی و تغییر شکلها
به منظور ترمیم انواع خرابیها، روشهایی توسط راهنمای لکهگیری رویههای آسفالتی توسط وزارت راه و ترابری ارائه شده است. برخی از ترمیمها که به دلیل جدید بودن ممکن است آشنایی کمتری با آنها وجود داشته باشد، به صورت مختصر در این قسمت ارائه شده است.
فاگ سیل
فاگ سیل شامل پخش نمودن لایه نازکی از قیر بر روی سطح روسازی آسفالتی موجود است. این کار ترکها را تا حدودی آب بندی نموده، شن زدگی را کاهش داده و سطوح هوازده را بهبود میبخشد. رقیق کردن امولسیون با آب، پوششی مناسب را ایجاد نموده و از کاربرد بیش از حد قیر، جلوگیری به عمل میآورد. امولسیونهای CSS-1، SS-1h، SS-1، CSS-1h در این عملیات کاربرد دارند.
سیل کت
کاربرد اسپری قیر امولسیونی CSS-1، SS-1h، SS-1، CSS-1h همراه با افزودن ماسه گوشهدار است. بایستی توجه داشت که در صورت استفاده از این مخلوط، عمل آوری کامل پیش از باز شدن ترافیک، الزامی است.
اسلاری سیل (دوغاب قیرابهای یا آب بندی)
اسلاری سیل مخلوطی از مصالح ریزدانه، قیر امولسیون، آب و فیلر معدنی است. در اكثر موارد فیلر معدنی مورد استفاده، سیمان انتخاب میشود تا ضمن آنكه عامل پركننده مخلوط باشد مقاومت آن را نیز افزایش دهد. اسلاری سیل برای درزگیری سطح روسازیها آسفالتی، ترمیم زبر شدگی سطحی با شدت كم، درزگیری ترکهای كوچك و افزایش میزان اصطكاك سطحی كاربرد دارد.
اجرای اسلاری سیل درجاهایی كه مشكل اصلی اكسیداسیون یا سخت شدگی بیش ازحد روسازی موجود است، مؤثر است. استفاده از اسلاری سیل به منظور ایجاد تأخیر در زبر شدگی سطح راه، پركردن ترکهای ریز و بهسازی اصطكاك سطحی پیشنهاد میشود. در صورتی که روسازی موجود، ترکهای گسترده داشته و ترک ها نیز از نوع فعال (عرض ترك قابلیت تغییر زیاد در طول شبانه روز و در فصول مختلف سال) باشند، اسلاری سیل عملكرد خوبی نخواهد داشت.
پیش از اجرای درزگیری روسازی و پر کردن گود شدگیهای جزئی، ایجاد سطحی که به آسانی قابل جارو کردن و پاک سازی است و همچنین آزمایش امولسیون و مصالح سنگی جهت دستیابی به کارایی، دوام، و نرخ گیرش مناسب توصیه میشود. CSS-1، SS-1h، SS-1، CSS-1h در ساخت اسلاری سیل به کار برده میشوند.
